آیا بیت کوین واقعا می‌تواند پوششی برای تورم باشد؟
تحقیقات جدید رابطه تورم و بیت کوین را زیر سؤال است!
بیت کوین به‌عنوان نخستین ارز دیجیتال، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. این دارایی نوین به دلیل عرضه محدود و ماهیت غیرمتمرکز خود، همواره به‌عنوان طلای دیجیتال و پوششی در برابر تورم معرفی شده است. با این حال، بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که رابطه میان بیتکوین و تورم پیچیده‌تر از این ادعا است. همچنین، جایگاه بیتکوین در ایجاد شمول مالی نیز مورد تردید قرار گرفته است.
نظریه پوشش تورمی
بیت کوین به دلیل عرضه ثابت خود (۲۱ میلیون واحد)، به‌طور نظری در برابر کاهش ارزش ارزهای فیات مقاوم است. این ویژگی به‌ویژه در برابر سیاست‌های پولی انبساطی، مانند چاپ بی‌رویه پول توسط بانک‌های مرکزی، جذابیت خاصی ایجاد کرده است. طرفداران این دیدگاه معتقدند که در دوره‌هایی که ارزهای فیات دچار تورم می‌شوند، بیتکوین می‌تواند ارزش خود را حفظ کرده یا حتی افزایش دهد.
چالش‌های نظریه
تحقیقات جدید، از جمله مطالعه پروفسور ایلان آلون، این روایت محبوب را به چالش می‌کشد. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که هیچ رابطه معنادار آماری بین نرخ تورم و پذیرش بیت کوین وجود ندارد و حتی در کشورهایی با تورم بالا، بیت کوین به‌طور گسترده به‌عنوان پوشش تورم پذیرفته نشده است. یکی از دلایل اصلی این تناقض، نوسانات شدید قیمت بیت کوین است که می‌تواند اعتماد عمومی را نسبت به آن کاهش دهد. برای مثال، در حالی که تورم به‌طور معمول کاهش تدریجی ارزش پول را نشان می‌دهد، نوسانات بیتکوین می‌تواند باعث زیان‌های سریع و سنگین شود.
نظریه شمول مالی
طرفداران بیتکوین ادعا می‌کنند که این ارز می‌تواند ابزار قدرتمندی برای شمول مالی در کشورهای در حال توسعه باشد. این دیدگاه بر این اساس استوار است که بیتکوین نیازی به زیرساخت‌های سنتی بانکی ندارد و افراد با دسترسی به اینترنت می‌توانند از آن استفاده کنند.
یافته‌های تحقیق
مطالعه پروفسور آلون نشان می‌دهد که این ادعا نیز به چالش کشیده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که کشورهای دارای تولید ناخالص داخلی سرانه بالاتر، نرخ پذیرش بیتکوین بیشتری دارند. این در حالی است که کشورهای کم‌درآمد، جایی که بیشترین نیاز به شمول مالی وجود دارد، به دلایل زیر تمایل کمتری به پذیرش بیتکوین نشان می‌دهند:
- دسترسی محدود به اینترنت: کشورهای کم‌درآمد معمولاً از زیرساخت‌های اینترنتی ضعیفی برخوردارند.
- سطح پایین سواد مالی: درک مفاهیم پیچیده ارزهای دیجیتال نیازمند دانش مالی و تکنولوژیک است که در بسیاری از کشورهای در حال توسعه وجود ندارد.
- اولویت‌های اقتصادی: افراد در کشورهای کم‌درآمد بیشتر به دنبال تأمین نیازهای اولیه هستند و دارایی‌های پرریسک مانند بیتکوین در اولویت آن‌ها قرار نمی‌گیرد.
السالوادور اولین کشوری است که بیت کوین را ارز رسمی خود اعلام کرد؛ جهت آشنایی با تأثیر پذیرش بیتکوین بر عوامل اقتصادی و فرهنگی، می‌توانید به مقاله‌های پیشین سر بزنید.
عملکرد بیت کوین در مقابل طلا
اگرچه بیت کوین به‌عنوان طلای دیجیتال شناخته می‌شود، مقایسه عملکرد آن با طلا نشان می‌دهد که طلا همچنان به‌عنوان پوششی مطمئن‌تر در برابر تورم عمل می‌کند. طلا دارای ثبات بیشتری است و در طول تاریخ توانسته ارزش خود را در برابر نوسانات اقتصادی حفظ کند، در حالی که بیت کوین به‌دلیل ویژگی‌های تکنولوژیک و ماهیت غیرمتمرکز خود، همچنان در معرض نوسانات شدید قرار دارد.
پیامدها برای سیاست‌گذاران و سرمایه‌گذاران
یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهند که ترویج بیتکوین به‌عنوان ابزاری برای شمول مالی یا پوشش تورم می‌تواند گمراه‌کننده باشد. در عوض، سیاست‌گذاران باید روی این موارد تمرکز کنند:
- بهبود زیرساخت‌های مالی سنتی: ایجاد دسترسی به حساب‌های بانکی و خدمات مالی پایه برای همه
- افزایش سواد مالی: آموزش اصول مدیریت مالی و ارزهای دیجیتال در کشورهای در حال توسعه
سرمایه‌گذاران باید با درک عمیق‌تری از ریسک‌های بیتکوین به آن نزدیک شوند. این دارایی به‌دلیل نوسانات شدید خود، نیازمند دیدگاه بلندمدت و مدیریت ریسک دقیق است. علاوه بر این، سرمایه‌گذاران نباید تنها بر اساس جایگاه درک‌شده بیتکوین به‌عنوان طلای دیجیتال یا پوشش تورم، تصمیم به سرمایه‌گذاری بگیرند.
جمع‌بندی
بیت کوین، به‌عنوان یک دارایی مالی نوین، همچنان پتانسیل تغییر نظام‌های مالی سنتی را دارد. با این حال، نقش آن به‌عنوان پوشش تورم یا ابزاری برای شمول مالی نیازمند بررسی عمیق‌تر و شواهد تجربی بیشتری است. همان‌طور که تحقیقات پروفسور آلون نشان می‌دهد، رابطه بیت کوین با تورم و شمول مالی بسیار پیچیده‌تر از روایت‌های رایج است. این پیچیدگی‌ها باید در سیاست‌گذاری‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و بحث‌های عمومی مدنظر قرار گیرد.
در نهایت، هرچند بیت کوین می‌تواند به‌عنوان ابزاری نوآورانه نقش ایفا کند، اما استفاده از آن نیازمند دیدگاه‌های واقع‌گرایانه و استراتژی‌های دقیق است.
آیا بیت کوین می‌تواند به‌عنوان پوششی در برابر تورم عمل کند؟
بیت کوین به دلیل عرضه محدود (۲۱ میلیون واحد) و ماهیت غیرمتمرکز، به‌طور نظری در برابر کاهش ارزش ارزهای فیات مقاوم است. اما تحقیقات نشان داده‌اند که رابطه آماری معناداری بین نرخ تورم و پذیرش بیت کوین وجود ندارد. نوسانات شدید قیمت بیت کوین نیز باعث می‌شود که این ارز دیجیتال نتواند نقش یک پوشش مؤثر در برابر تورم را ایفا کند.
آیا بیت کوین می‌تواند شمول مالی را در کشورهای در حال توسعه افزایش دهد؟
اگرچه بیت کوین به زیرساخت‌های بانکی سنتی نیاز ندارد، اما یافته‌ها نشان می‌دهند که کشورهای کم‌درآمد، به‌دلیل دسترسی محدود به اینترنت، سواد مالی پایین و اولویت‌های اقتصادی متفاوت، تمایل کمی به پذیرش بیت کوین دارند. بنابراین، نقش بیت کوین در افزایش شمول مالی در این کشورها محدود است.
