چین در انتظار همه‌گیری یک ویروس دیگر: امکان پسرفت دوباره اقتصاد جهانی

 

از دسامبر ۲۰۲۴، چین با شیوع جدید یک ویروس متاپنوموویروس انسانی یا HMPV مواجه شده است. از آن زمان، موارد ابتلا به این ویروس در استان‌های شمالی چین رو به افزایش است، بیمارستان‌ها پر شده‌اند و گزارش‌های تایید نشده‌ای از اعلام وضعیت اضطراری منتشر شده است. بسیاری این ویر‌وس را کرونای جدید می‌خوانند و نه تنها نگران به خطر افتادن سلامت دوباره انسان‌ها، بلکه نگران سلامت بازارهای مالی هستند. اقتصاددانان هشدار می‌دهند که این شیوع ممکن است پیامدهای اقتصادی مشابه با ویروس کرونا (COVID-19) داشته باشد و تلاش‌های چین و آمریکا برای بهبود شرایط اقتصادی را با خطر مواجه کند.
گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد که بحران ویر‌وس جدید کرونا ممکن است رالی ترامپ را مختل کرده و بر بازار سهام، شرکت‌های فناوری و زنجیره‌های تأمین جهانی تأثیر بگذارد.

چین و شیوع ویروس جدید

پنج سال پس از همه‌گیری ویرانگر کرونا، چین اکنون با شیوع ویروس جدیدی به نام ویرو‌س متاپنومو انسانی (HMPV) روبرو است. گزارش‌ها و پست‌های رسانه‌های اجتماعی وضعیت نگران‌کننده‌ای را در شهرهای بزرگ چین نشان می‌دهند؛ بیمارستان‌ها از بیماران پر شده‌اند و حتی کوره‌های جسدسوزی نیز با افزایش مرگ‌ومیرها دست و پنجه نرم می‌کنند. این شیوع ظاهراً شامل ترکیبی از عوامل بیماری‌زا از جمله آنفلوانزا نوع A، مایکوپلاسما پنومونیه، راینوویروس و موارد باقی‌مانده از ویر‌وس کرونا است. بر اساس آپدیت خبری رویترز، موارد ابتلا به این ویروس جدید کرونا یا همان HMPV به‌ویژه در میان افراد زیر ۱۴ سال در استان‌های شمالی چین رو به افزایش است.

طبق گزارش‌ها، این ویروس که به‌سرعت در حال گسترش است، علائمی مشابه آنفلوانزا و کرونا ایجاد می‌کند. برخی گزارش‌های تایید نشده در شبکه‌های اجتماعی حاکی از این است که چین به دلیل افزایش موارد ابتلا، وضعیت اضطراری اعلام کرده است.

شباهت‌هایی با پیامدهای اقتصادی ویروس کرونا

ویرو‌س HMPV که عمدتاً در فصل زمستان و اوایل بهار فعال‌تر است، باعث ایجاد علائم شبیه به آنفلوانزا می‌شود و دستگاه تنفسی فوقانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اما در موارد شدید، ممکن است به عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی منجر شود و نیاز به مراقبت‌های پزشکی پیدا کند. وضعیت فعلی این و‌یروس جدید کرونا نگرانی‌هایی را درباره تأثیرات اقتصادی مشابه با کووید-۱۹ ایجاد کرده است. اقتصاددانان بر این باورند که شباهت‌های میان وضعیت فعلی چین و روزهای اولیه شیوع کرونا بسیار چشمگیر است.

وقتی ویرو‌س کرونا شیوع پیدا کرد، نه‌تنها سیستم‌های بهداشتی را مختل کرد، بلکه پیامدهای اقتصادی گسترده‌ای در بازارهای مالی به دنبال داشت. میلیون‌ها نفر در سراسر جهان با مشکلات شدید تنفسی مواجه شدند و به مراقبت‌های بیمارستانی و دستگاه تنفس مصنوعی نیاز پیدا کردند، درحالی‌که برخی دیگر با عوارض طولانی‌مدت مواجه شدند که روی اقتصاد آنها تأثیر بسزایی داشت.

این همه‌گیری به بازارهای مالی جهانی آسیب جدی وارد کرد و صنایعی مانند گردشگری، هتلداری و سرگرمی متحمل زیان‌های بی‌سابقه‌ای شدند.

آیا اقتصاد کشورهای آمریکا و چین دوباره ضربه می‌خورد؟

برای مقابله با پیامدهای همه‌گیری کرونا در سال ۲۰۱۹، آمریکا اقدامات اقتصادی محکمی از جمله بسته‌های حمایتی دوحزبی انجام داد که تا موج‌های بعدی همه‌گیری ادامه داشت.

در ماه مه ۲۰۲۳، وقتی سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که کرونا دیگر یک وضعیت اضطراری جهانی نیست، اقتصاد آمریکا سیگنال‌های مختلطی از بهبود نشان داد. تولید ناخالص داخلی واقعی در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۳ با نرخ سالانه ۱/۱ درصد رشد کرد که نسبت به رشد ۲/۶ درصدی در سه‌ماهه قبلی کندتر بود. تورم که در سال‌های گذشته نگرانی بزرگی بود، نشانه‌هایی از کاهش نشان داد. پس از رسیدن به اوج ۹/۱ درصدی در ژوئن ۲۰۲۲، نرخ تورم به‌تدریج کاهش یافت و در سال ۲۰۲۳ به ۲/۷ درصد رسید.

 

اقتصاد چین نیز علائم بهبود نسبی اما ناپایدار را نشان داد. اداره ملی آمار چین گزارش داد که تولید ناخالص داخلی در سه‌ماهه اول ۲۰۲۳ به میزان ۴/۵ درصد رشد داشته است، اما داده‌های ماه مه کاهش این روند بهبودی را نشان داد. شاخص پیشرو اقتصادی چین (LEI) در ماه مه با ۰/۱ درصد کاهش به ۱۵۵/۳ رسید، پس از آنکه در آوریل نیز ۰/۶ درصد کاهش یافته بود.

با توجه به اثرات همه‌گیری قبلی، اقتصادهای چین و آمریکا ممکن است در برابر ویرو‌س جدید کرونا یا همان HMPV آسیب‌پذیر باشند. با ادامه فشارهای تورمی در سال‌های اخیر، این سؤال مطرح است که اقتصادهای جهانی چقدر در برابر یک شیوع بزرگ دیگر مقاوم خواهند بود.

آیا شیوع ویروس جدید «رالی ترامپ» را مختل خواهد کرد؟

شیوع ویرو‌س جدید کرونا در چین باعث گمانه‌زنی‌هایی درباره تأثیر احتمالی آن بر دوره‌ رالی ترامپ شده است.  پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴، بازارهای سهام، بازار ارزهای دیجیتال و سهام شرکت‌های فناوری به شدت رشد کردند. این امر ناشی از خوش‌بینی مجدد و تغییرات سیاستی در دوران ریاست‌جمهوری او بود که به عنوان دوره «رالی ترامپ» معروف شد.

این دوره رونق اقتصادی با ترکیب تقاضای قوی مصرف‌کنندگان، نوآوری در بخش فناوری و اقدامات اقتصادی فعالانه آمریکا در بحران‌های قبلی تقویت شده است. با این حال، اختلال قابل‌توجه در زنجیره‌های تأمین جهانی یا کاهش تولید صنعتی چین، که برای بسیاری از صنایع کلیدی است، می‌تواند این دوره موفقیت‌آمیز را با خطر مواجه کند. در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، همزمان با آغاز همه‌گیری کووید-۱۹، او ابتدا از شفافیت و تلاش‌های چین در مدیریت این بحران تمجید کرد و گفت: «چین بسیار سخت تلاش می‌کند تا ویروس را مهار کند.

ایالات متحده تلاش‌ها و شفافیت آنها را بسیار قدردانی می‌کند.» اما با گسترش ویروس و شدت گرفتن بحران، ترامپ موضع خود را تغییر داد و رویکرد منتقدانه‌تری نسبت به چین اتخاذ کرد. او از اصطلاح «ویرو‌س چینی» برای اشاره به کووید-۱۹ استفاده کرده و چین را به کمبود شفافیت متهم کرد.

در پاسخ به انتقادات ترامپ، شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، از اقدامات کشورش دفاع کرد و بر شفافیت و همکاری بین‌المللی تأکید نمود. در یک تماس تلفنی با ترامپ، شی به توضیح اقدامات جامع چین برای کنترل شیوع وی‌روس پرداخت و ابراز اطمینان کرد که این بیماری مهار خواهد شد. علاوه بر این، شی در سخنرانی خود در سازمان ملل، خواستار همبستگی جهانی شد و با سیاسی کردن ویرو‌س مخالفت کرد. او به طور غیرمستقیم اتهامات ترامپ را به چالش کشید و بر اهمیت همکاری جهانی تأکید نمود.

جمع‌بندی

ظهور ویرو‌س متاپنوموویروس انسانی (HMPV) در چین نگرانی‌های بهداشتی و اقتصادی قابل‌توجهی ایجاد کرده است. این ویروس جدید کرونا در حال گسترش است و شباهت‌های زیادی میان این وضعیت و روزهای اولیه همه‌گیری کووید-۱۹ وجود دارد. پیامدهای اقتصادی این ویروس می‌تواند مشابه ضربات اقتصادی کرونا باشد، به‌ویژه بر بازارهای مالی جهانی، زنجیره‌های تأمین و صنایع کلیدی. همچنین ممکن است دوره کنونی «رالی ترامپ» را که با رشد سریع سهام و فناوری همراه بود، مختل کند. 

با توجه به اهمیت چین در اقتصاد جهانی، هرگونه بحران در این کشور می‌تواند بر روند بهبودی اقتصادهای جهانی، به‌ویژه در چین و آمریکا، تأثیر بگذارد. این وضعیت فشارهای تورمی را تشدید کرده و مقاومت اقتصاد جهانی را در برابر یک همه‌گیری جدید زیر سؤال می‌برد.

پرسش‌های متداول