آیا استخراج بیت کوین در سال ۲۰۲۵ همچنان سودآور است؟

اولین بلاک بیت کوین که به‌عنوان جنسیس بلاک یا Block 0 شناخته می‌شود، در تاریخ ۳ ژانویه ۲۰۰۹ استخر‌اج شد و این اولین باری بود که مفهوم استخراج ارز دیجیتال معنا پیدا کرد. این فرآیند که به‌مرور زمان، اصطلاحاتی نو را در میان فعالین بازار رواج داد و موجب شد بازیگرانی تازه به‌نام ماینرها، داس و کلنگ را به‌دست گیرند و با حل معماهای پیچیده ریاضی، طلای دیجیتال استخر‌اج کنند، انقلابی را رقم زد که تمام بازارها و حتی سیاست‌های جهانی را تحت تأثیر خود قرار داد!

اگرچه پیشرفت‌های تکنولوژی جهت استخر‌اج و ظهور ارزهای دیجیتال جایگزین فرصت‌های چشمگیری را ارائه می‌دهند، افزایش قیمت برق، سختی بیشتر شبکه و دیگر مسائل، چالش‌های قابل توجهی را پیش پای ماینرها قرار داده‌اند. به همین دلیل، سودآوری استخر‌اج رمزارزها همچنان یک مسئله پیچیده است که تحت تأثیر عواملی مانند هزینه‌های انرژی، کارایی سخت‌افزار و دینامیک‌های بازار ارزهای دیجیتال قرار دارد.

بنابراین، تعیین اینکه آیا استخر‌اج ارز دیجیتال هنوز سودآور است یا خیر؛ نیازمند یک تحلیل دقیق از این متغیرها است تا قابلیت اجرایی آن را در شرایط فعلی ارزیابی کند. پیش از یافتن پاسخ این سؤال، بهتر است با چگونگی انجام فرآیند ماینینگ آشنا شویم:

فرآیند استخراج چگونه انجام می‌شود؟

استخر‌اج در دنیای رمزارزها به فرآیندی گفته می‌شود که در آن، تراکنش‌ها در بلاکچین تأیید و ثبت می‌شوند و در ازای این کار، پاداش رمزارزی به ماینرها داده می‌شود. این فرآیند از طریق حل مسائل ریاضی پیچیده و استفاده از قدرت پردازشی صورت می‌گیرد. هدف اصلی استخراج، تأمین امنیت و یکپارچگی شبکه بلاکچین است.

ماینینگ با تأیید تراکنش‌ها، ایمن‌سازی شبکه و ایجاد کوین‌های جدید از طریق پاداش‌های بلاک، صحت بلاکچین را تضمین می‌کند.

روش‌های مختلف استخراج

1. اثبات کار (PoW): در این روش، ماینرها با استفاده از قدرت پردازشی خود، معادلات پیچیده ریاضی را حل می‌کنند. هر بار که این معادلات حل می‌شود، تراکنش‌ها به بلاکچین اضافه می‌شوند و ماینر پاداش دریافت می‌کند. این روش به دستگاه‌های خاصی مانند ASIC یا کارت‌های گرافیک نیاز دارد و مصرف انرژی بالایی دارد.
   برای آشنایی بیشتر با سخت‌افزار ASIC Miner، به مقاله‌های گذشته سر بزنید.
2. اثبات سهام (PoS): در این روش، به جای حل معادلات پیچیده، ماینرها مقدار مشخصی از ارز دیجیتال خود را به عنوان وثیقه (Stake) در شبکه قفل می‌کنند. هرچه میزان استیکینگ بیشتر باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که تراکنش‌ها تأیید و بلاک جدیدی اضافه شود. این روش به منابع انرژی کمتری نیاز دارد و به‌ویژه در نظر گرفته می‌شود که اثرات منفی بر محیط زیست نداشته باشد.

در ادامه، مثالی ساده از فرآیند استخر‌اج را شرح خواهیم داد. فرض کنید که میان جمعی از دوستان خود نشسته‌اید و قراری با یکدیگر می‌گذارید؛ شما عددی بین ۱ تا ۱۰۰ را به ذهن می‌سپارید و دوستانتان باید عدد انتخابی شما را حدس بزنند، شخصی که حدس نزدیک‌تری داشته باشد، برنده خواهد شد. به‌عبارتی، لزومی ندارد که برنده عدد دقیق را حدس بزند، فقط باید اولین نفری باشد که نزدیکترین عدد به حدس شما را انتخاب می‌کند. فرضاً اگر شما عدد ۱۹ را در نظر گرفته‌اید و یک دوست عدد ۲۱ را حدس می‌زند، دیگری ۵۵ و شخص دیگری ۸۳، فردی که ۲۱ را انتخاب کرده است، برنده بازی می‌شود.

در این مثال، عدد ۱۹ که شما انتخاب کرده‌اید نمایانگر هش هدفی است که شبکه بیت کوین برای یک بلاک ایجاد می‌کند و حدس‌های تصادفی دوستانتان، همان حدس‌های ماینرها هستند.

هش بیت کوین چیست؟

به زبان ساده، هش بیت کوین یک رشته منحصربه‌فرد از کاراکترها است که توسط یک تابع ریاضی ساخته می‌شود و داده‌های ورودی (مانند یک تراکنش یا بلاک) را به خروجی‌ای با طول ثابت تبدیل می‌کند. این خروجی یک ترکیب -به نظر تصادفی- از حروف و اعداد است که به عنوان اثر انگشت دیجیتال برای آن داده‌ها عمل می‌کند.

نرخ هش یا هش ریت چیست؟

هش‌ریت قدرت محاسباتی مورد استفاده در استخر‌اج ارزهای دیجیتال را اندازه‌گیری می‌کند. این مقدار به تعداد محاسباتی اشاره دارد که یک دستگاه استخر‌اج می‌تواند در هر ثانیه، هنگام حل معماهای رمزنگاری انجام دهد. هر چه هش‌ریت بیشتر باشد، احتمال تأیید یک بلاک و کسب پاداش‌ها نیز افزایش می‌یابد.

در فرآیند استخراج، هر دستگاهی که وظیفه حل معماهای پیچیده ریاضی را بر عهده دارد، نیازمند میزان مشخصی از توان محاسباتی است تا شانس خود را برای استخر‌اج یک بلاک جدید و دریافت پاداش افزایش دهد. با افزایش هش ریت، دستگاه‌های بیشتری در حال حل معماهای رمزنگاری هستند و در نتیجه، شبکه به طور کلی رقابتی‌تر و استخر‌اج بلاک‌ها دشوارتر می‌شود.

پاداش بلاک چیست؟

پاداش بلاک به ارزی گفته می‌شود که ماینر برای حل موفقیت‌آمیز یک بلاک دریافت می‌کنند. این پاداش یکی از انگیزه‌های اصلی استخر‌اج است و بسته به شبکه بلاکچین، متفاوت خواهد بود.

آیا فرآیند استخرج به‌صرفه است؟

جواب این سؤال به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ از جمله تغییرات بازار، پیشرفت‌های تکنولوژی، هزینه‌های انرژی و وضعیت مقررات جهانی. در حالی که احتمالاً صنعت استخر‌اج در قالب‌های مختلف ادامه خواهد داشت، اما چشم‌انداز آن نسبت به سال‌های گذشته بسیار متفاوت خواهد بود. در ادامه این موارد را به تفصیل بررسی می‌کنیم:

کارایی سخت‌افزارهای استخراج و پیشرفت‌های تکنولوژی

• ASICها: دستگاه‌های استخر‌اج ASIC همچنان در بلاکچین‌های Proof of Work (PoW) مانند بیت کوین تسلط خواهند داشت. تا سال ۲۰۲۵، این سخت‌افزارها در تلاش خواهند بود که مصرف انرژی را کاهش دهند و هش‌ریت بالاتری نسبت به میزان مصرف برق تولید کنند. این احتمال وجود دارد که ASICهای قدرتمندتر با مصرف انرژی کمتر و نرخ هش بالاتر وارد بازار شوند، اما هزینه اولیه این ماشین‌های پیشرفته ممکن است برای ماینرهای خرد بسیار بالا باشد و نیاز به سرمایه‌گذاری قابل توجهی داشته باشند.

• از رده خارج شدن سخت‌افزارهای قدیمی: با افزایش سختی استخر‌اج به دلیل رشد شبکه و پیوستن ماینرهای بیشتر، سخت‌افزارهای قدیمی‌تر (مانند ASICهای قدیمی یا GPUها) به تدریج از رده خارج خواهند شد. استخراج‌کنندگانی که قادر به به‌روزرسانی ماشین‌های خود نباشند، ممکن است با کاهش بازده مواجه شوند و این می‌تواند عملیات استخراج را غیرسودآور کند. در سال ۲۰۲۵، ماینرهایی که تجهیزات خود را به جدیدترین فناوری‌ها به‌روزرسانی نکرده‌اند، ممکن است در موقعیت ضعیفی قرار بگیرند.
• تهدید محاسبات کوانتومی: اگرچه محاسبات کوانتومی هنوز تأثیری در استخر‌اج ارزهای دیجیتال نداشته‌‌اند، به یک نگرانی بلندمدت تبدیل شده‌اند. اگر محاسبات کوانتومی تا سال ۲۰۲۵ به اندازه کافی پیشرفت کند، ممکن است الگوریتم‌های رمزنگاری (مانند SHA-256 برای بیت کوین) که در استخراج PoW استفاده می‌شوند، تضعیف شوند. این امر می‌تواند به تغییر مکانیزم‌های توافق بلاکچین به روش‌هایی منجر شود که در برابر حملات کوانتومی مقاوم هستند، مانند الگوریتم‌های مقاوم به کوانتوم. چنین انتقالی باعث کاهش وابستگی به روش‌های استخر‌اج سنتی خواهد شد.

هزینه‌های انرژی و کارایی

مصرف انرژی بزرگترین هزینه عملیاتی برای ماینرها است، به‌ویژه کسانی که در حال استخر‌اج ارزهای دیجیتال PoW مانند بیت کوین هستند. در سال ۲۰۲۵، سودآوری استخراج به طور مستقیم به قیمت برق در مناطق مختلف بستگی خواهد داشت.

• مناطق با برق ارزان: ماینرهای ساکن در مناطقی که برق ارزان و فراوان دارند، احتمالاً همچنان سود خواهند برد. کشورهایی مانند ایسلند، کانادا، قزاقستان و برخی از مناطق چین به دلیل هزینه پایین برق برای ماینرها جذاب هستند و این مناطق احتمالاً همچنان نقش مهمی در فرآیند استخر‌اج ایفا خواهند کرد.
• انتقال به انرژی‌های تجدیدپذیر: منابع انرژی تجدیدپذیر (خورشیدی، بادی، هیدروالکتریکی) برای آینده استخر‌اج ضروری خواهند بود. با فشار جهانی برای حرکت به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، ماینرهایی که روی فارم‌های خورشیدی یا عملیات هیدروالکتریکی سرمایه‌گذاری کنند، ممکن است از مزیت رقابتی نسبت به کسانی که از سوخت‌های فسیلی استفاده می‌کنند، برخوردار شوند.
• نوسانات قیمت انرژی: از طرف دیگر، نوسانات قیمت برق می‌تواند یک مشکل بزرگ باشد. اگر بازارهای انرژی جهانی نوسان داشته باشند یا کشورهایی که منابع انرژی ارزان دارند با اختلالات در تأمین یا افزایش قیمت‌ها مواجه شوند، می‌تواند به سرعت سودآوری عملیات استخر‌اج را از بین ببرد.

رابطه میان کارایی سخت‌افزار (نرخ هش به ازای هر وات) و سودآوری استخر‌اج در سال ۲۰۲۵ اهمیت بیشتری خواهد یافت. با افزایش سختی استخراج، ماینرها باید به‌طور مرتب سخت‌افزار خود را به‌روزرسانی کنند تا سودآوری حفظ شود.

سختی شبکه، پاداش بلاک و هاوینگ

۱.تنظیمات سختی استخراج

با پیوستن ماینرهای بیشتر به شبکه، سختی افزایش می‌یابد و استخر‌اج کوین‌ها سخت‌تر و انرژی‌برتر می‌شود. تا سال ۲۰۲۵، سختی استخراج بیت کوین احتمالاً بسیار بالاتر خواهد بود. برای استخراج‌کنندگان خرد این بدان معناست که حتی با به‌روزرسانی سخت‌افزار، ممکن است قادر به رقابت با عملیات‌های بزرگ استخراج نباشند.

• ماینینگ پول: با افزایش سختی، بسیاری از ماینرهای فردی به استخرهای استخر‌اج می‌پیوندند تا منابع خود را ترکیب کرده و شانس خود را برای دریافت پاداش‌ افزایش دهند. در سال ۲۰۲۵، ماینینگ پول‌های بزرگ که کنترل بخش قابل توجهی از هش‌ریت را در دست دارند، به نقش غالب خود ادامه خواهند داد. در حالی که استخرهای استخراج به کمک ماینرهای خرد می‌آیند، در عوض پاداش کمتری برای هر استخراج‌کننده فردی وجود خواهد داشت.

۲.هاوینگ بیت کوین

برای بیت کوین، پاداش بلاک از ۵۰ BTC در سال ۲۰۰۹ شروع شد و تقریبا هر چهار سال یکبار نصف می‌شود که از آن به‌عنوان رویداد هاوینگ یاد می‌کنند. پاداش بلاک در سال ۲۰۲۴ به ۳/۱۲۵ BTC رسیده است. این مکانیزم باعث کمیابی بیت کوین می‌شود که به ارزش بلندمدت آن کمک می‌کند. می‌توانید برای مشاهده روزشمار هاوینگ بعدی بیت کوین، به صفحه مربوطه مراجعه کنید.

• تأثیر قیمت: به‌طور تاریخی، پس از هاوینگ‌ها معمولاً افزایش قیمت ارزهای دیجیتال مشاهده شده است، زیرا عرضه کاهش و تقاضا افزایش می‌یابد. اگر قیمت بیت کوین پس از هاوینگ افزایش یابد، می‌تواند کاهش پاداش‌ها را جبران کرده و استخر‌اج را دوباره سودآور کند. با این حال، این موضوع قطعی نیست و نوسانات قیمت همچنان می‌تواند منجر به سود کم شود.
• تحلیل هزینه و سود: برای ماینرها، تحلیل هزینه و سود ضروری خواهد بود. اگر قیمت بیت کوین یا سایر ارزهای دیجیتال PoW پس از هاوینگ به اندازه کافی افزایش نیابد، ماینرها ممکن است خود را در وضعیتی زیان‌آور ببینند. در سال ۲۰۲۵، استخراج‌کنندگان خرد که قادر به تحمل این ریسک نیستند، احتمالاً با مشکلاتی مواجه خواهند شد.

شرایط بازار و نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال

۱.نوسانات بازار ارزهای دیجیتال

بازار ارزهای دیجیتال به‌طور تاریخی نوسان زیادی داشته است و احتمالاً در سال ۲۰۲۵ نیز این روند ادامه خواهد داشت. قیمت ارز دیجیتالی که استخر‌اج می‌شود، به‌طور مستقیم بر سودآوری تاثیر خواهد گذاشت.

• افزایش قیمت‌ها: اگر قیمت بیت کوین یا سایر آلتکوین‌ها افزایش یابد، حتی با افزایش سختی، فرآیند استخراج ممکن است همچنان سودآور باشد. با این حال، اگر قیمت‌ها کاهش یابند یا ثابت بمانند، ماینرها ممکن است نتوانند هزینه‌های عملیاتی خود را پوشش دهند، به‌ویژه اگر از سخت‌افزار ناکارآمد استفاده می‌کنند یا هزینه‌های انرژی بالایی دارند.
• مشارکت نهادها: سرمایه‌گذاری نهادهای بزرگ در ارزهای دیجیتال، مانند ETFهای بیت کوین و سایر محصولات مالی، ممکن است تا حدی به تثبیت بازار کمک کند. پذیرش بیشتر فناوری بلاکچین می‌تواند تقاضا برای ارزهای دیجیتال را افزایش دهد و به این ترتیب قیمت‌ها را بالا ببرد. اگر این روند ادامه یابد، ماینرها در سال ۲۰۲۵ ممکن است ثبات بیشتری در قیمت ارزهای دیجیتال را شاهد باشند.

۲.آلتکوین‌ها به‌عنوان جایگزین

در حالی که بیت کوین همچنان شناخته‌شده‌ترین ارز دیجیتال PoW خواهد بود، ارزهای دیجیتال جایگزین یا همان آلتکوین‌ها همچنان فرصت‌های استخراج را فراهم می‌کنند. بسیاری از این آلتکوین‌ها ممکن است سختی کمتری داشته باشند، پاداش‌های بالاتری ارائه دهند یا فرصت‌های منحصربه‌فردی داشته باشند که آنها را سودآورتر کنند.

• انتقال اتریوم به PoS: پس از انتقال اتریوم به Proof of Stake (PoS) در سال ۲۰۲۲، دیگر نمی‌توان آن را با استفاده از دستگاه‌های ماینینگ سنتی استخر‌اج کرد، اما شبکه‌های دیگری مانند لایت‌کوین و مونرو همچنان فرصت استخراج را فراهم خواهند کرد.
• استخراج GPU: برای آلتکوین‌هایی که نیاز به دستگاه‌های ASIC ندارند، استخر‌اج با GPU همچنان یک گزینه خواهد بود.

وضعیت مقررات جهانی

مقررات دولتی نقش مهمی در آینده استخراج ارزهای دیجیتال خواهند داشت. تا سال ۲۰۲۵، دولت‌ها در سراسر جهان زمان بیشتری برای توسعه و پیاده‌سازی مقررات مربوط به ارزهای دیجیتال، به‌ویژه در زمینه استخراج، خواهند داشت.

• مالیات: برخی از دولت‌ها ممکن است مالیات بر سود استخراج را افزایش دهند که به این ترتیب درآمد خالص ماینرها کاهش خواهد یافت. مقامات مالیاتی ممکن است استخراج را به‌عنوان فعالیت تجاری در نظر بگیرند و استخراج‌کنندگان باید هزینه‌های تجهیزات، برق و نگهداری را در اظهارنامه‌های مالیاتی خود گزارش دهند.
• ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها: برخی از کشورها ممکن است به دلیل نگرانی‌های زیست‌محیطی یا انگیزه‌های سیاسی، استخراج را ممنوع یا محدود کنند. به عنوان مثال، در کشورهایی مانند چین، استخر‌اج در گذشته به دلیل مصرف بالای انرژی ممنوع شده بود. در سال ۲۰۲۵ نیز ممکن است دولت‌های بیشتری علیه استخراج اقدام کنند، مگر اینکه این فرآیند با استفاده از منابع انرژی پایدار انجام شود.
• مشوق‌ها برای استخراج سبز: از طرف دیگر، برخی از دولت‌ها ممکن است مشوق‌هایی برای استخر‌اج سبز یا عملیات‌هایی که از انرژی تجدیدپذیر استفاده می‌کنند، ارائه دهند. به‌عنوان مثال، تخفیف‌های مالیاتی برای ماینرهایی که روش‌های استخراج سازگار با محیط زیست را در پیش گیرند، می‌تواند محیط سودآوری برای برخی از بازیگران این حوزه ایجاد کند.

جمع‌بندی

در پایان، می‌توان نتیجه گرفت که استخر‌اج ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۵ می‌تواند همچنان سودآور باشد، اما فقط در شرایطی خاص:

• عملیات‌های بزرگ مقیاس و کارآمد: فارم‌های استخر‌اج بزرگ با سخت‌افزار کارآمد، هزینه برق پایین و دسترسی به انرژی تجدیدپذیر همچنان سودآور خواهند بود.
• توجه به انرژی: استخراج‌کنندگانی که منابع انرژی ارزان یا تجدیدپذیر را تأمین کنند، شانس بیشتری برای حفظ سودآوری در بلندمدت خواهند داشت.
• استراتژی‌های انطباقی: استخراج‌کنندگانی که انعطاف‌پذیر باشند و سریعاً به فناوری‌ها و مقررات جدید تطبیق پیدا کنند، نتیجه بهتری دریافت خواهند کرد. کسانی که به استخر‌اج آلتکوین‌ها روی بیاورند یا سخت‌افزار خود را مطابق با دینامیک‌های بازار تنظیم کنند، ممکن است همچنان به سودآوری ادامه دهند.
• نوسانات بازار: استخراج‌کنندگان باید آماده نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال و احتمال پاداش‌های پایین در دوره‌های رکود بازار باشند. پایداری بلندمدت استخر‌اج به علاقه ادامه‌دار به ارزهای دیجیتال و فناوری‌های بلاکچین بستگی خواهد داشت.

به طور خلاصه، در حالی که استخراج ارزهای دیجیتال برای عملیات‌های کارآمد و دارای سرمایه‌گذاری‌های بالا در شرایط مناسب انرژی سودآور خواهد بود، ماینرهای خرد ممکن است در سال ۲۰۲۵ با مشکلاتی مواجه شوند.