پای نتورک چیست و چرا همه درباره آن حرف می‌زنند؟

 

در ماه‌های اخیر، بحث‌ها پیرامون پروژه پای نتورک شدت گرفته است؛ پروژه‌ای که با هدف غیرمتمرکزسازی فرآیند ماینینگ و خارج کردن آن از سلطه غول‌های استخراج، از سال ۲۰۱۹ آغاز به کار کرده و از همان ابتدا با استقبال گسترده و البته انتقادهای جدی همراه بوده است. اگر شما هم این روزها زیاد نام پای نتورک را می‌شنوید اما هنوز با آن آشنایی دقیقی ندارید، در ادامه با رمز اگاه همراه باشید تا بررسی کنیم پای نتورک دقیقاً چیست، چگونه کار می‌کند و چه چالش‌هایی پیش‌ِرو دارد.

پای نتورک چیست و چه هدفی دارد؟

پای نتورک یکی از متفاوت‌ترین پروژه‌هایی است که در سال‌های اخیر در دنیای رمزارزها ظهور کرده است. هدف این پروژه ساده اما جاه‌طلبانه است: دموکراتیزه‌کردن فرآیند استخراج ارز دیجیتال و حذف نیاز به سخت‌افزارهای گران‌قیمت و پرمصرف.

پای نتورک یک پلتفرم ارز دیجیتال است که با شعار ماینینگ برای همه معرفی شد. برخلاف بیت کوین که استخراج آن نیازمند دستگاه‌های گران و انرژی زیاد است، Pi Network به کاربران اجازه می‌دهد تنها با یک اپلیکیشن موبایل و لمس یک دکمه، اقدام به استخراج توکن Pi کنند.

بیشتر بخوانید: آیا استخراج بیت کوین در سال ۲۰۲۵ همچنان سودآور است؟

پایه‌گذاران این پروژه تیمی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه استنفورد هستند که در سال ۲۰۱۹ آن را راه‌اندازی کردند. آنها بر این باورند که سیستم‌های سنتی استخراج باعث نابرابری در دسترسی به ارز دیجیتال شده‌اند. با حذف این موانع، Pi Network می‌خواهد بستری ایجاد کند که هر کسی از هر نقطه جهان، صرف‌نظر از توان مالی یا دانش فنی، بتواند وارد دنیای کریپتو شود.

نحوه عملکرد پای نتورک چگونه است؟

اکنون که فهمیدیم پای نتورک چیست، بهتر است نحوه عملکرد آن را بررسی کنیم؛ پای نتورک بر اساس الگوریتم Stellar Consensus Protocol یا SCP کار می‌کند. برخلاف سیستم‌های اثبات کار (PoW) یا اثبات سهام (PoS)، این الگوریتم به جای قدرت پردازشی، بر اعتماد اجتماعی بین کاربران متکی است.

کاربران تنها کافی است هر ۲۴ ساعت یک‌بار وارد اپلیکیشن شوند و دکمه ماین را لمس کنند. با همین عمل ساده، مقداری توکن Pi در کیف پولشان جمع می‌شود. هر کاربر می‌تواند در یکی از نقش‌های زیر فعالیت کند:

• Pioneer: کاربران عادی که هر روز ماین می‌کنند.
• Contributor: کاربرانی که با ایجاد حلقه اعتماد به تأیید دیگر کاربران کمک می‌کنند.
• Ambassador: افرادی که کاربران جدید جذب می‌کنند.
• Node: کاربرانی که زیرساخت عملیاتی شبکه را با اجرای نرم‌افزارهای اعتبارسنجی حفظ می‌کنند.

این ساختار باعث می‌شود بدون نیاز به سخت‌افزار خاص، امنیت و مقیاس‌پذیری شبکه حفظ شود.

توکن Pi چیست و چه کاربردی دارد؟

توکن Pi ارز دیجیتال بومی این شبکه است. حدأکثر عرضه آن ۱۰۰ میلیارد واحد تعیین شده که ۸۰٪ آن برای کاربران و ۲۰٪ برای تیم توسعه‌دهنده در نظر گرفته شده است. مدل انتشار این توکن به صورت ضدتورمی طراحی شده است؛ یعنی هرچه تعداد کاربران شبکه بیشتر شود، پاداش استخراج کاهش می‌یابد. این موضوع با هدف ایجاد کمیابی مصنوعی برای حفظ ارزش توکن در بلندمدت پیاده‌سازی شده است.

انتقادات وارد بر پای نتورک

با وجود محبوبیت بالا، پای نتورک با انتقادات جدی روبه‌رو بوده است:

• تأخیر طولانی در راه‌اندازی مین‌نت (Open Mainnet): از سال ۲۰۱۹ تا زمان نگارش این مقاله، فروردین ۱۴۰۴، هنوز مین‎نت شبکه راه‎اندازی نشده است.
• ابهام در مدل درآمدی: برخی منتقدان این سیستم را به بازاریابی هرمی شبیه می‌دانند که تمرکززدایی را زیر سؤال می‌برد.
• نگرانی از حفظ حریم خصوصی کاربران: فرآیند احراز هویت (KYC) نیازمند ارسال مدارک حساس است که باعث نگرانی‌هایی درباره امنیت اطلاعات شده است. از طرفی برای کاربران ایرانی نیز مشکل‎ساز می‎شود.

نوآوری‌های اخیر Pi Network

تیم توسعه‌دهنده اخیراً چند ویژگی جدید معرفی کرده‌اند تا قابلیت‌های توکن Pi فراتر از ماینینگ گسترش یابد. از جمله:

• دامنه‌های .pi که به کاربران امکان ثبت نام اختصاصی در بلاکچین را می‌دهد.
• برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) روی مرورگر Pi که به کاربران امکان استفاده از خدمات متنوع را می‌دهد.

هدف نهایی، ایجاد یک اکوسیستم کاربردی واقعی است که Pi را به‌عنوان یک رمزارز با کارکردهای گسترده معرفی کند.

آینده پای نتورک چه خواهد شد؟

برای آنکه Pi Network به پروژه‌ای موفق در سطح جهانی تبدیل شود، باید از یک مرحله حیاتی عبور کند: اثبات کاربرد توکن خارج از اپلیکیشن. راه‌اندازی مین‌نت، پذیرش در صرافی‌ها و ایجاد کاربرد واقعی برای Pi مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی این پروژه هستند.

در عین حال، با بیش از ۶۰ میلیون کاربر و رشد فزاینده در کشورهای در حال توسعه، Pi Network پتانسیل تبدیل شدن به یکی از بازیگران اصلی بازار رمزارزها را دارد؛ مشروط به آنکه وعده‌هایش محقق شود.

جمع‌بندی

Pi Network با هدف کاهش موانع ورود به بازار رمزارزها پا به میدان گذاشته است. با رویکردی نوآورانه در زمینه ماینینگ و با اتکا به مشارکت اجتماعی کاربران، توانسته است میلیون‌ها نفر را جذب کند. اما چالش‌های فنی، حقوقی و اقتصادی هنوز هم سایه سنگینی بر آینده این پروژه انداخته‌اند.

اکنون که فهمیدیم پای نتورک چیست، بنظرتان می‌تواند وعده‌هایش را عملی کند و به ارزی واقعی و کاربردی در دنیای رمزارزها تبدیل شود؟