در درس قبل با نحوه تأیید تراکنش‌ها و داده‌های یک بلاک در بلاکچین آشنا شدیم. حال در این درس، به بررسی انواع بلاکچین می‌پردازیم. بلاکچین‌ها به دو دسته اصلی عمومی و خصوصی تقسیم می‌شوند. بلاکچینهای عمومی، مانند بیتکوین و اتریوم، به صورت کاملاً غیرمتمرکز عمل می‌کنند و هر کسی می‌تواند به شبکه بپیوندد و در تأیید تراکنش‌ها مشارکت کند. در مقابل، بلاکچینهای خصوصی توسط یک سازمان یا گروهی مشخص کنترل می‌شوند و دسترسی به شبکه محدود به افراد مجاز است. این دو نوع بلاکچین هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب بین این دو نوع، وابسته به نیازهای شخص، سازمان یا پروژه است.
فرض کنید دانشکده‌ای می‌خواهد از بلاکچین برای ثبت نمرات دانشجویان استفاده کند، نحوه ثبت نمرات در دو بلاکچین خصوصی و عمومی به این صورت خواهد بود:
بلاکچین عمومی
- هر کسی از جمله دانشجویان، اساتید، کارکنان و حتی افراد غریبه می‌توانند به نمرات دسترسی داشته باشند.
- این امر می‌تواند به شفافیت و جلوگیری از تقلب کمک کند.
- با این حال، حریم خصوصی دانشجویان را نقض می‌کند و ممکن است نمرات آنان برای کارفرمایان یا دیگر افراد قابل مشاهده باشد.
بلاکچین خصوصی
- فقط دانشجویان، اساتید و کارکنان مشخص اجازه دسترسی به نمرات را دارند.
- این امر، حریم خصوصی دانشجویان را حفظ می‌کند.
- با این حال، به این معنی است که دانشجویان نمی‌توانند نمرات خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و تأیید صحت نمرات برای کارفرمایان یا دیگر افراد دشوارتر می‌شود.
کدام نوع بلاکچین مناسب‌تر است؟
این موضوع به نیازهای خاص دانشکده بستگی دارد؛ اگر شفافیت و جلوگیری از تقلب در اولویت باشد، بلاکچین عمومی ممکن است انتخاب بهتری باشد. در غیر این صورت، اگر حفظ حریم خصوصی دانشجویان مهم‌تر باشد، بلاکچین خصوصی مناسب‌تر است.
نکته: این فقط یک مثال ساده است و موارد کاربرد بلاکچینهای عمومی و خصوصی بسیار فراتر است.
جمع‌بندی
در این درسنامه، به بررسی دو نوع اصلی بلاکچین عمومی و خصوصی پرداختیم. هر کدام از انواع بلاکچین مزایا و معایب خود را دارند و برای کاربردهای مختلف مناسب هستند.
بلاکچینهای عمومی برای شفافیت، غیرمتمرکز بودن و مقاومت در برابر سانسور ایده‌آل هستند. با این حال، به دلیل مقیاس‌پذیری پایین، مصرف انرژی بالا و عدم حفظ حریم خصوصی، برای استفاده در هر شرایطی مناسب نیستند.
بلاکچینهای خصوصی برای مقیاس‌پذیری، حفظ حریم خصوصی و کنترل بیشتر مناسب هستند. با این حال، به دلیل ماهیت متمرکز بودن و عدم شفافیت، برای استفاده در هر شرایطی مناسب نیستند.
علاوه بر این دو نوع اصلی، انواع دیگری از بلاکچین نیز وجود دارند، مانند بلاکچینهای کنسرسیومی و بلاکچینهای هیبریدی. هر کدام از بلاکچین‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند و برای نیازهای ویژه‌ای طراحی شده‌اند.
