فصل ۳، درس ۲: رمزارزهای شناخته شده بازار – اتریوم
در درس دوم از فصل سوم، به معرفی اتریوم به‌عنوان دومین ارز دیجیتال بزرگ می‌پردازیم.
در درس قبلی با بیتکوین، اولین و مشهورترین ارز دیجیتال، آشنا شدیم. در این درس، به سراغ اتریوم می‌رویم؛ پلتفرمی مبتنی بر بلاکچین که فراتر از یک ارز دیجیتال عمل می‌کند و بستری برای اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) فراهم می‌کند.
اتریوم با معرفی زبان برنامه‌نویسی هوشمند به نام Solidity به کاربران اجازه می‌دهد تا قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز خود را بسازند و اجرا کنند. این قابلیت، اتریوم را به دنیایی از امکانات جدید مانند امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، بازی‌های بلاکچینی، هویت‌های دیجیتال و موارد دیگر وارد می‌کند.
در این درس، به بررسی مفاهیم کلیدی اتریوم مانند بلاکچین، ماشین مجازی اتریوم (EVM)، ماینینگ، گس، توکن‌های ERC-20 و موارد دیگر می‌پردازیم. همچنین، نگاهی به اکوسیستم اتریوم و برخی از محبوب‌ترین dAppهای ساخته شده بر روی آن خواهیم داشت.
تاریخچه اتریوم
وایت پیپر اتریوم در اواخر سال ۲۰۱۳ با هدف ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز توسط یک برنامه‌نویس و یکی از بنیانگذاران مجله بیتکوین به نام ویتالیک بوترین منتشر شد. بوترین معتقد بود علاوه بر امور مالی و پول، می‌توان از فناوری بلاکچین برای طراحی و اجرای برنامه‌های کاربردی دیگر نیز استفاده کرد. اتریوم بعد از بیتکوین، دومین ارز محبوب بازار است و در واقع به هدف جبران کاستیهای بیتکوین ابداع شده است.
اتریوم یک شبکه بلاکچین غیرمتمرکز است که از ارز اتر به عنوان واحد پایه خود استفاده می‌کند. این پلتفرم به کاربران امکانات گسترده‌ای از جمله انجام تراکنش‌ها، استفاده از استیکینگ (Staking) برای کسب سود، ذخیره و معامله توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) و شرکت در بازی‌ها را می‌دهد.
اتر (ETH) ارز دیجیتال بومی شبکه اتریوم است. این ارز همانند سوختی برای شبکه عمل می‌کند و می‌توان از آن برای پرداخت منابع محاسباتی و هزینه‌های تراکنش‌های انجام شده در شبکه اتریوم، استفاده کرد.
قرارداد هوشمند
فرض کنید می‌خواهید ماشینی بخرید اما تا زمانی که پول کامل را پرداخت نکنید، مالکیت آن به شما منتقل شود. از طرف دیگر، فروشنده نیز نمی‌خواهد تا زمانی که پول را کامل دریافت نکرده است، ماشین را تحویل دهد. در این معامله سنتی، به یک واسطه مثل دفترخانه یا بنگاه املاک نیاز دارید تا معامله را با امنیت و اطمینان انجام دهد.
با این حال در دنیای اتریوم، می‌توانید با استفاده از قرارداد هوشمند این معامله را به طور خودکار و بدون نیاز به واسطه انجام دهید. قرارداد هوشمند، کدی است که بر روی بلاکچین اتریوم اجرا می‌شود و شرایط توافق بین خریدار و فروشنده را به طور شفاف و غیرقابل تغییر ثبت می‌کند.
در مثال بالا، قرارداد هوشمند می‌تواند طوری نوشته شود که پول خریدار را تا زمانی که مالکیت ماشین به او منتقل نشده است، به طور امن نگه دارد. به محض اینکه خریدار پول را کامل پرداخت کرد و مالکیت ماشین به او منتقل شد، قرارداد هوشمند به طور خودکار پول را برای فروشنده آزاد می‌کند.
اتریوم به دلیل توانایی اجرای قراردادهای هوشمند، به عنوان کامپیوتر غیرمتمرکز شناخته می‌شود. این قراردادها، برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز (DApps) را ایجاد می‌کنند که بدون نیاز به هیچ نهاد مرکزی قابل اجرا هستند. DApps طیف گسترده‌ای از موارد استفاده را شامل می‌شوند؛ از جمله بازی‌ها، امور مالی و مدیریت زنجیره تأمین.
شبکه اتریوم از هزاران کامپیوتر در سراسر جهان تشکیل شده است که به طور مشترک بلاکچین را نگهداری می‌کنند. این امر اتریوم را به یک پلتفرم قدرتمند و مقاوم در برابر سانسور تبدیل می‌کند که می‌تواند برای اجرای برنامه‌های پیچیده و غیرمتمرکز مورد استفاده قرار گیرد.
در درسنامه‌ای دیگر به بررسی دقیق‌تر قراردادهای هوشمند خواهیم پرداخت.
کاربردهای کوین اتریوم
- ارائه برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز (dApps)
- ارائه استیبل کوین‌ها
- ارائه توکن‌های غیرمثلی (NFT)
- ارائه امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)
- ارائه روشهای پرداخت
- استفاده از قراردادهای هوشمند اتریوم در بازارهای پیشبینی
- استفاده از قراردادهای هوشمند در جهت مدیریت هویت دیجیتال
- ذخیره اطلاعات به صورت کاملاً ایمن
یکی از مشکلات اصلی و همیشگی قراردادهای هوشمند، مقیاس‌پذیری پایین بلاکچین است. به بیان ساده‌تر، انجام و ثبت هر تراکنش در شبکه بلاکچین حدأقل چند دقیقه و در برخی موارد -با توجه به نوع تراکنش- حتی چندین ساعت به طول می‌انجامد.
پروژه‌هایی مثل اتریوم ۰.۲ همواره به دنبال ارائه راه حلی برای رفع مشکل مقیاس‌پذیری هستند. البته ناگفته نماند که حتی اگر زمان لازم برای ثبت قرارداد هوشمند چندین ساعت باشد، باز هم کمتر از زمانی است که افراد صرف انتقال وجه در بانک‌ها می‌کنند.
توسعهدهندگان اتریوم با هدف افزایش سرعت تأیید تراکنش‌ها و کاهش کارمزد، تصمیم گرفتند تا در بلاچین اتریوم تغییراتی ایجاد کنند. هدف از این تغییرات همان هاردفورک مهاجرت از POW به POS است که این به‌روزرسانی با نام اتریوم ۰.۲ شناخته می‌شود. با این حال، نام اصلی این آپدیت سرنیتی (SERENITY) است. این آپدیت باعث شد که ماینرها دیگر قادر به استخراج اتر نباشند.
مزایای اتریوم نسبت به رمز ارزهای دیگر
- غیرمتمرکز بودن
- قابلیت تعامل و همکاری
- نقدینگی و شناوری بالا
- خطر کمتر تورم
- استفاده از الگوریتم اثبات سهام (POS)
در ادامه به طور مختصر چند تفاوت کلیدی بین اتریوم و بیتکوین را برای شما بیان می‌کنیم؛
- بیتکوین جایگاه اول را در مارکت کریپتو دارد و بیشترین مارکت کپ را دارد.
- بیتکوین از الگوریتم اثبات کار استفاده می‌کند، این در حالی است که اتریوم از سال ۲۰۲۲ از الگوریتم اثبات سهام استفاده می‌کند.
- اصلیترین تفاوت، سرعت تراکنش‌های این دو ارز است که اتریوم سرعت بیشتری نسبت به بیتکوین دارد.
- قدمت بیتکوین نسبت به اتریوم بیشتر است.
- بلاکچین اتریوم در حال حاضر بستر ۸۰ درصد از توکن‌های موجود در مارکت است. این مورد را می‌توان یکی از نقاط مثبت این کوین پر پتانسیل دانست.
جمع‌بندی
اتریوم پلتفرمی قدرتمند و نوآورانه است که کاربردهای بالقوه زیادی دارد. این پلتفرم در حال تکامل و پیشرفت است و می‌تواند نقش مهمی در آینده اینترنت و دنیای دیجیتال ایفا کند. در فصل بعد، به‌طور مفصل در ارتباط با مفاهیم کلیدی اتریوم صحبت خواهیم کرد.
