چرا و چگونه استیبل کوین‌ها نسبت ۱:۱ خود را با دلار از دست می‌دهند؟
علل و مکانیسم‌های جداسازی یا دی‌پگ شدن استیبل کوین‌ها
استیبل کوین‌ها نوعی از ارزهای دیجیتال هستند که به گونه‌ای طراحی شده‌اند که ارزش ثابتی نسبت به یک دارایی خاص یا مجموعه‌ای از دارایی‌ها داشته باشند، که این دارایی معمولاً یک ارز فیات مانند دلار آمریکا، یورو یا ین ژاپن است.
طراحی استیبل کوین‌ها به گونه‌ای بوده که در مقایسه با ارزهای دیجیتال سنتی مانند بیت کوین و اتر، که می‌توانند نوسان بسیاری داشته باشند، به عنوان یک منبع ذخیره رمزارز باثبات ارائه شود.
پول فیات، رمزارزها و کالاهایی مانند طلا و نقره، نمونه‌هایی از دارایی‌هایی هستند که به‌عنوان وثیقه یا «پشتوانه» استیبل کوین‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
یو اس دی کوین (USDC)، تتر (Tether) و دای (Dai) چند نمونه از استیبل کوین‌های متصل به دلار آمریکا هستند.
استیبل‌کوین‌ها را می‌توان از طریق قراردادهای هوشمند و مکانیسم‌های دیگری که به‌طور خودکار عرضه استیبل کوین را تنظیم می‌کنند، به‌طور الگوریتمی تثبیت کرد تا نسبت خود را با پشتوانه خود حفظ کنند.
با وجود مزایای بالقوه‌ای که استیبل کوین‌ها دارند، نمی‌توان گفت که بدون ریسک هستند. مهم‌ترین ریسک در مورد هر استیبل کوین، احتمال شکسته شدن نسبت آن با پشتوانه‌اش است (depegging) که باعث از دست دادن ارزش استیبل کوین نسبت به پشتوانه‌اش می‌شود.
فرآیند از دست دادن نسبت ۱:۱ استیبل کوین به پشتوانه‌اش که آن را با اصطلاح دی‌پگ شدن (depegging) نیز می‌شناسند، زمانی رخ می‌دهد که ارزش یک استیبل کوین به میزان قابل توجهی از مقدار ثابت آن منحرف می‌شود. این موضوع می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله شرایط بازار، مسائل نقدینگی و تغییرات نظارتی رخ بدهد.
یو اس دی کوین (USDC) یک استیبل کوین با پشتوانه کاملاً رزرو شده است، به این معنی که هر یو اس دی کوین توسط پول نقد واقعی و خزانه‌های ایالات متحده پشتیبانی می‌شود. با وجود این، یکی از صادرکنندگان استیبل کوین، یعنی سیرکل (Circle) در دهم مارس اعلام کرد که نسبت ۱:۱ یو اس دی کوین (USDC) با دلار آمریکا شکسته شده و حدود ۳/۳ میلیارد دلار از ۴۰ میلیارد دلار ذخایر یو اس دی کوین (USDC) آن در بانک منحل شده سیلیکون ولی (SVB) گیر کرده است.
این بانک، که شانزدهمین بانک بزرگ آمریکاست، در دهم مارس اعلام ورشکستگی کرد و یکی از بزرگترین ورشکستگی‌های بانکی در تاریخ ایالات متحده را رقم زد.
با توجه به نفوذ یو اس دی کوین (USDC) در بازار، سایر استیبل کوین‌ها نیز از دلار آمریکا پیروی کردند.
میکردائو (MakerDAO)–پروتکلی مبتنی بر بلاک چین اتریوم–ارز دیجیتال دای (DAI) را پشتیبانی و صادر می‌کند که یک استیبل کوین الگوریتمی است و به گونه‌ای طراحی شده که نسبت دقیق ۱:۱ با دلار آمریکا دارد.
با این حال، دای (DAI) نیز در بحبوحه ورشکستگی بانک سیلیکون ولی (SVB)، عمدتاً به دلیل اثر اتفاقات ناشی از دی‌پگ شدن یو اس دی کوین (USDC)، سقوط کرد. بیش از ۵۰٪ از ذخایر پشتیبان دای (DAI) در یو اس دی کوین (USDC) نگهداری می‌شود.
تتر USDT را پشتیبانی و صادر می‌کند و هر توکن USDT معادل یک ارز فیات مربوط به آن، با نسبت ۱:۱ است و به طور کامل توسط ذخایر تتر پشتیبانی می‌شود.
تتر USDT در سال ۲۰۱۸ یک دی‌پگ را تجربه کرد که این موضوع نگرانی‌هایی را در مورد مکانیسم پایداری استیبل کوین‌ها به طور کلی ایجاد کرد.
اهمیت حفظ نسبت ۱:۱ استیبل کوین‌ها (peg)
مزیت حفظ نسبت ۱:۱ استیبل کوین‌ها (peg) در ارائه یک ارزش پایدار و قابل پیش‌بینی نسبت به دارایی‌های اساسی یا مجموعه‌ای از دارایی‌هاست–برای مثال، یک ارز فیات مانند دلار آمریکا.
استیبل کوین‌ها به دلیل ثبات و قابل پیش‌بینی بودن، جایگزینی مطلوب برای موارد استفاده مختلف از جمله تجارت ارزهای دیجیتال، پرداخت‌ها و حواله‌ها هستند.
با نسبت ۱:۱ استیبل کوین‌ها، تریدرها این مزیت را دارند که بدون اینکه در معرض نوسانات قیمت رمزارزهایی مانند بیت کوین (BTC) یا اتریوم (ETH) قرار بگیرند، فعالیت کنند. این امر برای سرمایه‌گذاران نهادی و شرکت‌هایی که برای اجرای عملیات خود به یک ذخیره قابل اعتماد و یک وسیله مبادله وابسته هستند، اهمیت بالایی دارد.
با استفاده از نسبت ۱:۱ استیبل کوین، تراکنش‌های فرامرزی نیز می‌توانند بیشتر در دسترس قرار بگیرند؛ به ویژه در کشورهایی با ارزهای متغیر یا دسترسی محدود به خدمات مالی مرسوم.
در مقایسه با روش‌های سنتی‌تر مانند انتقال وجه یا خدمات حواله، استیبل کوین‌ها می‌توانند روشی مؤثرتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر برای پرداخت‌ها و انتقال ارزش در سراسر دنیا ارائه دهند.
از استیبل کوین‌ها می‌توان برای انجام پرداخت‌ها و معاملات در دارایی‌های دیجیتال بدون نیاز به حساب بانکی یا کارت اعتباری استفاده کرد، که همین امر می‌تواند در بازارهای در حال توسعه و نوظهور بسیار مهم باشد.
چرا استیبل کوین‌ها دی‌پگ می‌شوند (نسبت ۱:۱ خود را از دست می‌دهند)؟
قیمت استیبل کوین‌ها می‌تواند به دلایل مختلفی، از جمله عوامل خرد و کلان اقتصادی کاهش پیدا کند.
عوامل خرد شامل تغییرات در شرایط بازار، همچون افزایش یا کاهش ناگهانی تقاضای استیبل کوین، مشکلات نقدینگی و تغییرات در دارایی پایه است.
متغیرهای کلان شامل تغییرات در چشم‌انداز کلی اقتصادی، همچون تورم و افزایش نرخ بهره می‌شود.
به عنوان مثال، اگر به دلیل افزایش فعالیت معاملاتی ارزهای دیجیتال، تقاضا افزایش یابد، قیمت یک استیبل کوین می‌تواند به طور لحظه‌ای از ارزش ثابت آن فراتر برود. با این حال، اگر نقدینگی ناکافی با افزایش تقاضا مطابقت داشته باشد، قیمت استیبل کوین ممکن است به زیر ارزش ثابت خود کاهش پیدا کند.
در بخش اقتصاد کلان، اگر تورم بالایی وجود داشته باشد، قدرت خرید دارایی‌های اساسی که از استیبل کوین‌ها پشتیبانی می‌کنند، کاهش می‌یابد و منجر به یک دی‌پگ یا شکستن نسبت ۱:۱ استیبل کوین‌ها می‌شود. به همان میزان، تعدیل نرخ بهره یا سایر اقدامات کلان اقتصادی ممکن است بر میزان تقاضای استیبل کوین‌ها تأثیر بگذارد.
تغییرات مقرراتی یا مسائل حقوقی نیز می‌تواند باعث از بین رفتن یک استیبل کوین شود. به عنوان مثال، اگر دولتی استفاده از استیبل کوین‌ها را ممنوع کند، تقاضا برای استیبل کوین کاهش می‌یابد و باعث کاهش ارزش آن می‌شود.
دی‌پگ شدن می‌تواند ناشی از مشکلات فنی، از جمله اشکالات قرارداد هوشمند، حملات هک و ازدحام شبکه نیز رخ بدهد. به عنوان مثال، یک نقص قرارداد هوشمند می‌تواند منجر به محاسبه نادرست ارزش استیبل کوین شود و باعث انحراف قابل توجهی از نسبت پگ آن شود.
استیبل کوین‌ها چگونه دی‌پگ می‌شوند (نسبت ۱:۱ خود را از دست می‌دهند)؟
دی‌پگ شدن یا جداشدن نسبت ۱:۱ استیبل کوین‌ها معمولاً در چند مرحله انجام می‌شود که ممکن است بسته به استیبل کوین خاص و شرایطی که منجر به این فرآیند می‌شود، متفاوت باشد. در ادامه به برخی از ویژگی‌های کلی دی‌پگ شدن می‌پردازیم.
ارزش استیبل کوین از نسبت پگ خود منحرف می‌شود
همانطور که اشاره شد، بسیاری از عوامل مانند آشفتگی بازار، مشکلات تکنولوژیکی، کمبود نقدینگی و مشکلات نظارتی ممکن است منجر به جداشدن نسبت ۱:۱ استیبل کوین شود. ارزش استیبل کوین نیز ممکن است نسبت به دارایی ثابت یا مجموعه دارایی‌ها به طور چشمگیری تغییر کند.
تریدرها و سرمایه‌گذاران به دی‌پگ شدن واکنش نشان می‌دهند
ممکن است تریدرها و سرمایه‌گذاران تصور کنند که استیبل کوین‌ها در نهایت به نسبت ثابت خود برمی‌گردند یا همچنان از این نسبت فاصله می‌گیرند؛ در هر صورت، این احتمال وجود دارد که با خرید یا فروش استیبل‌کوین در زمانی که به‌طور چشمگیری از نسبت ۱:۱ خود فاصله گرفته، به این اتفاق واکنش نشان دهند.
فرصت ترید آربیتراژ بوجود می‌آید
اگر ارزش استیبل کوین از نسبت ثابت خود دور شود، ممکن است فرصت‌های ترید آربیتراژ به وجود بیاید. به عنوان مثال، ممکن است تریدرها استیبل کوین خود را بفروشند و دارایی پایه را بخرند تا در صورتی که ارزش استیبل کوین بالاتر از نسبت ثابت آن رفت، از این اختلاف قیمت سود ببرند.
صادرکننده استیبل کوین وارد عمل می‌شود
اگر ارزش استیبل کوین همچنان از نسبت ثابت خود دور شود، صادرکننده استیبل کوین ممکن است برای رفع مشکل اقدام کند. این موضوع ممکن است مستلزم تغییر عرضه استیبل کوین، نسبت دارایی پایه و سایر اقدامات برای بازگرداندن اعتماد افراد به این استیبل کوین باشد.
ارزش استیبل کوین تثبیت می‌شود
در صورتی که تریدرها و سرمایه‌گذاران موقعیت خود را تنظیم کنند و صادرکننده استیبل کوین به جداشدن استیبل کوین از نسبت ۱:۱ خود اکشن نشان دهد، ممکن است ارزش استیبل کوین تثبیت شود. اگر صادرکننده استیبل کوین با موفقیت اعتماد عموم را به دست آورد، ممکن است ارزش استیبل کوین به نسبت ثابت خود بازگردد.
ریسک‌ها و چالش‌های مرتبط با استیبل کوین‌ها
از دست دادن نسبت ۱:۱ استیبل کوین‌ها می‌تواند ریسک‌ها و مشکلات متعددی را برای سرمایه‌گذاران، تریدرها و اکوسیستم بزرگتر ارزهای دیجیتال ایجاد کند.
نوسانات بازار: زمانی که استیبل کوین‌ها نسبت ۱:۱ خود را از دست می‌دهند، ممکن است بازار با تلاطم شدیدی مواجه شود، چرا که تریدرها و سرمایه‌گذاران، در واکنش به جداسازی نسبت ۱:۱، دارایی‌های خود را تغییر می‌دهند. این امر می‌تواند منجر به عدم اطمینان بازار و افزایش احتمال ضرر شود.
خطر از دست دادن اعتبار: حذف استیبل کوین‌ها اعتبار صادرکنندگان و اکوسیستم‌های بزرگ ارزهای دیجیتال را به خطر می‌اندازد. این مورد ممکن است جذب کاربران و سرمایه‌گذاران جدید را دشوارتر کند و ارزش کل بازار را کاهش دهد.
خطر لیکویید شدن: با از دست دادن نسبت ۱:۱ یک استیبل کوین، ممکن است مشکل لیکویید شدن به وجود بیاید، چرا که تریدرها و سرمایه‌گذاران استیبل کوین خود را در حجم قابل توجهی می‌فروشند. در نتیجه، ارزش استیبل کوین ممکن است کاهش یابد و امکان لیکویید شدن دارایی برای تریدرها و سرمایه‌گذاران به وجود بیاید.
ریسک طرف قرارداد: تریدرها و سرمایه‌گذاران ممکن است در معرض خطر نکول (نکول بدهی به ناتوانی یک سازمان یا دولت در بازپرداخت تعهدات بدهی خود اشاره دارد) توسط صادرکننده استیبل کوین یا سایر طرف‌های قرارداد، به دلیل دی‌پگ شدن قرار بگیرند.
ریسک نظارتی: فرآیند جدا شدن استیبل کوین‌ها از نسبت ۱:۱ خود می‌تواند مشکلات نظارتی ایجاد کند. در صورتی که دولت‌ها و مقامات معتقد باشند که دارایی‌ها ثبات سیستم مالی گسترده‌تر را تهدید می‌کنند، ممکن است محدودیت‌هایی بر استیبل کوین‌ها اعمال کنند.
با در نظر گرفتن ریسک‌های فوق، سرمایه‌گذاران و تریدرها به طور یکسان باید عملکرد استیبل کوین‌ها را در حساب خود زیر نظر داشته باشند.
پیش از هر فعالیتی، درباره صادرکننده استیبل کوین و دارایی پایه آن تحقیق کنید و مراقب هرگونه نشانه از دی‌پگ شدن یا سایر مشکلاتی که ممکن است بر ارزش استیبل کوین تأثیر بگذارد، باشید.
به عنوان نکته آخر، برای اینکه در فرآیند جداشدن استیبل کوین‌ها از نسبت ثابت خود کمتر متضرر شوید، می‌توانید انواع دیگر استیبل کوین یا دارایی‌ها را به سبد دارایی خود اضافه کنید.
