رابطه بیت کوین و آلتکوین ها؛ همزیستی یا رقابت؟

اگر کریپتو را جهانی نو برشماریم که آینده نظام مالی را به خود وابسته کرده است، بیت کوین بی‌شک رهبر این عرصه و آلتکوین ها پیروان آن هستند! رابطه بین بیت کوین و آلتکوین ها از همان سال‌های آغازین به خوبی مشهود بوده است؛ نخستین ارز دیجیتال، راه را برای ظهور آلتکوین ها هموار کرد و آلتکوین ها نیز در جواب، با هدف بهبود محدودیت‌های بیت کوین و ارائه ویژگی‌های نوآورانه، به توسعه اکوسیستم ارزهای دیجیتال کمک کرده‌اند. نوسانات قیمت بیت کوین تأثیر مستقیمی بر ارزش آلتکوین ها دارد و این دو در یک هم‌زیستی پویا، با تأثیرگذاری متقابل، به تکامل بازار کریپتوکارنسی ادامه می‌دهند.

این روزها نیز بر اساس تجربه‌های گذشته، پیش‌بینی می‌شود که آلتکوین‌ها از بیت کوین پیروی کنند، اما سؤال اینجاست که کدامیک از آلتکوین‌ها می‌توانند عملکرد چشم‌گیری داشته باشند و مهم‌تر از آن، آیا این بار ملاک‌های فاندامنتال جدیدی برای در نظر گرفتن وجود دارند؟

ابتدا، بهتر است نگاهی به رابطه بین بیت کوین و آلتکوین‌ها بیندازیم؛ چراکه این رابطه مهم‌تر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد.

چرا بیت کوین رهبر بازار رمز‌ارزهاست؟

از زمان راه‌اندازی شبکه اصلی بیت کوین در ژانویه ۲۰۰۹ تا عبور قیمت آن از مرز ۱۰ هزار دلار در نوامبر ۲۰۱۷، تقریباً ۹ سال طول کشید. اگرچه بیت کوین به‌تدریج به یک نام آشنا تبدیل شد، اما همچنان به‌عنوان یک دارایی جدید و بسیار پرریسک شناخته می‌شد و با توجه به حاکمیت یک نظام مالی متمرکز که پول را چیزی جز ارزهای فیات نمی‌شناخت، این موضوع تا حدی قابل درک بود. ارزش پول همیشه ناشی از اعتماد به دولت‌ها و توانایی آنها در اعمال قدرت بود و این تفکر، نسل‌ها ادامه داشت و شاید هنوز هم داشته باشد! به‌علاوه، ابهام دیگری نیز در میان بود؛ اگر بیت کوین به‌صورت یک توکن فیزیکی منتشر نمی‌شود، چگونه می‌توان به آن اعتماد کرد؟

پاسخ برای علاقه‌مندان به بلاکچین روشن است. بانک‌های مرکزی مانند فدرال رزرو نیز از یک دفتر کل الکترونیکی استفاده می‌کنند که می‌توانند صورت‌حساب‌های خود را به‌صورت توکن‌های فیزیکی -در واقع همان اسکناس- نشان دهند (لزوماً این‌گونه نیست).

بیت کوین یک دارایی شبه‌دیجیتال است؛ زیرا حسابداری آن با استفاده از قدرت محاسباتی و الگوریتم اثبات کار (PoW) تضمین می‌شود که پلی بین جهان فیزیکی و دیجیتال ایجاد می‌کند. در این میان، بخش فیزیکی شامل انرژی و سخت‌افزارهای محاسباتی است.

به این دلایل، بیت کوین مسیر بازار آلتکوین ها را تعیین می‌کند:

• بیت کوین، به‌عنوان نخستین ارز دیجیتال موفق، به‌دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود نقش مهمی در بازار ارزهای دیجیتال ایفا می‌کند.
• با رشد قدرت محاسباتی شبکه بیت کوین، اعتماد دارندگان به امنیت و تغییرناپذیری دفترکل توزیع‌شده آن افزایش می‌یابد.
• آلتکوین های جدید معمولاً در برابر بیت کوین معامله می‌شوند، زیرا بیت کوین به‌عنوان معیار اصلی بازار شناخته می‌شود.
• در دوران عدم اطمینان نسبت به ارزش آلتکوین ها، سرمایه‌گذاران با اعتماد به امنیت بیت کوین، دوباره به سمت آن باز می‌گردند.
• در دوران افزایش قیمت بیت کوین، سرمایه‌گذاران به سمت آلتکوین های کوچک‌تر می‌روند، زیرا پتانسیل سوددهی بیشتری دارند.

از سوی دیگر، ارزش بازار بیت کوین به‌عنوان یک سپر روانی عمل می‌کند که همیشه آماده جذب فرار سرمایه آلتکوین ها در زمان‌های بحران است. با این حال در یک فضای بسیار پرتنش، ممکن است این سرمایه حتی از خود بیت کوین نیز خارج شود. باید به این نکته توجه داشت که اگر مقدار زیادی از سرمایه آلتکوین ها به بیت کوین منتقل شود، کل بازار ارزهای دیجیتال ممکن است سقوط کند، زیرا برای بسیاری از مردم، بیت کوین تفاوتی با دیگر رمزارزها ندارد.

عقب‌نشینی آلتکوین ها در برابر بیت کوین

رابطه بین فدرال رزرو و بازار کریپتو ذاتی است. هنگامی که بانک مرکزی ایالات متحده ترازنامه خود را بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲ بیش از ۶ تریلیون دلار افزایش داد، این نقدینگی به دارایی‌های کریپتو سرایت کرد و معامله‌گران به دنبال استراتژی‌های معاملاتی برای سود بردن از این فرصت بودند.

قبلاً، در دوران رونق عرضه اولیه سکه (ICO) در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸، نقدینگی به‌شدت افزایش یافت. این دوره باعث ظهور آلتکوین های برتر مانند اتریوم (ETH)، کاردانو (ADA)، ایاس (EOS)، تزوس (XTZ) و استلار (XLM) شد.

در نتیجه، رشد بازار آلتکوین ها از تسلط بازار بیت کوین کاست. در این دوره، معامله‌گران به اتاق‌های معاملاتی برای به اشتراک گذاشتن استراتژی‌ها و تحلیل تغییرات بازار روی آوردند.

اگرچه رونق ICO باعث ظهور ده‌ها آلتکوین شد، اما بسیاری از آنها تقلبی یا شکست‌خورده بودند. در نتیجه، بیت کوین برخی از موقعیت‌های از‌دست‌رفته را پس گرفت. پس از فروپاشی پروژه ترا (LUNA) که با استیبل کوین الگوریتمی TerraUSD مرتبط بود، بازار آلتکوین‌ها متحمل زیانی حدود ۶۰ میلیارد دلار شد.

با این حال، از آنجایی که آلتکوین‌های برتر به دلیل ارزش بازار کمتر و پتانسیل سوددهی بالاتر، عملکرد بهتری نسبت به بیت کوین داشتند، تمایل به سفته‌بازی همچنان باقی ماند. این موضوع تسلط بیت کوین را بیشتر کاهش داد، اما فقط به صورت موقتی.

پس از آن مثل یک بازی دومینو، تا پایان سال ۲۰۲۲، کاهش نقدینگی از سوی فدرال رزرو باعث فروپاشی صرافی FTX شد که شوک بزرگی به کل بازار ارزهای دیجیتال وارد کرد. بیت کوین نیز در این وحشت فروش درگیر شد و قیمت آن به سطح قبل از سال ۲۰۲۰، یعنی ۱۶/۵ هزار دلار سقوط کرد. در حالی که یک علامت سؤال بزرگ بر کل بازار ارزهای دیجیتال سایه انداخته بود، بیت کوین شروع به بازیابی کرد. بحران بانک‌های منطقه‌ای ایالات متحده در بهار ۲۰۲۳، به تقویت بنیادین بیت کوین کمک کرد. تصویب ETFهای بیت‌کوین در اوایل سال ۲۰۲۴ و چهارمین رویداد هاوینگ، زمینه را برای رسیدن به اوج‌های تاریخی جدید فراهم کرد.

تسلط میم‌کوین‌ها

بیشتر آلتکوین های نسل قدیمی بر زیرساخت‌های بلاکچین، امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) و تلاش‌های دیگر برای توکنیزه کردن فعالیت‌های انسانی از طریق قراردادهای هوشمند متمرکز بودند. با این حال، پاکسازی بازار ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۲، به نظر می‌رسد اثرات روانی ماندگاری بر جای گذاشته باشد.

روایت‌های بلندپروازانه چرخه قبلی تا حد زیادی با موج سفته‌بازی از طریق میم‌کوین‌ها جایگزین شد. داده‌های Artemis نشان می‌دهد که میم‌کوین‌ها بر بازار ارزهای دیجیتال تسلط پیدا کرده‌اند و تنها توکن‌های هوش مصنوعی در اوایل سال ۲۰۲۴، از نظر عملکرد از آن‌ها پیشی گرفته‌اند.

تا اواسط نوامبر، میم‌کوین‌ها ۶ برابر بیشتر از میانگین بازده بازار ارزهای دیجیتال سود داده‌اند.

این رویداد همزمان بود با پیروزی دونالد ترامپ در دور دوم ریاست جمهوری. این امر نشان می‌دهد که دارندگان ارزهای دیجیتال به چرخه‌های هیجانی مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی در جوامع مختلف عادت کرده‌اند.

پلتفرم Kaito AI اعلام کرده که از هر چهار سرمایه‌گذار ارز دیجیتال، یک نفر تمرکز خود را بیشتر به میم‌کوین‌ها معطوف کرده است. به عبارت دیگر، تمرکز بر سود کوتاه‌مدت بیشتر از بازگشت ارزش بلندمدت است. این موضوع خصوصاً در رابطه با معامله‌گران پویا که روزانه روند ارزهای دیجیتال را رصد می‌کنند، صدق می‌کند.

به‌طور خلاصه، آن دسته از آلتکوین ها که از ابتدای سال تاکنون عملکرد بهتری نسبت به بیت کوین داشته‌اند، شامل میم‌کوین‌ها، دارایی‌های دنیای واقعی (RWA)، بازارهای پیش‌بینی مانند پلی‌مارکت، پلتفرم‌های PolitiFi، توکن‌های هوش مصنوعی (AI)، سولانا (Solana) و پلتفرم‌های قرارداد هوشمند می‌شوند.

در مجموع، ۱۵,۷۱۳ ارز دیجیتال در گردش وجود دارد که در ۱,۱۷۸ صرافی و ۴۹۴ دسته مختلف ردیابی می‌شوند. این حجم عظیم از دارایی‌های دیجیتال در دسته‌های گوناگون، بار ذهنی سنگینی برای تشخیص پروژه‌های ارزشمند از پروژه‌های بی‌ارزش ایجاد می‌کند.

در مقابل، محبوبیت میم‌کوین‌ها یکی از راه‌های مقابله با این بار ذهنی است؛ چرا که سادگی و سرعت رواج یافتن آن‌ها به‌نوعی یک مکانیزم فیلترینگ به حساب می‌آید. با این حال، یکی دیگر از روش‌های مقابله با این بار ذهنی، بازگشت به آلتکوین‌های نسل قدیمی است.

بازگشت آلتکوین های قدیمی به صحنه‌

فروپاشی قیمت ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۲ به قدری شدید بود که فروش آلتکوین‌ها در آن قیمت‌های سقوط‌کرده، بی‌فایده به نظر می‌رسید. بنابراین، می‌توان گفت که بسیاری از ضررها هنوز به صورت تحقق‌نیافته باقی مانده‌اند و سرمایه‌گذاران در انتظار آغاز یک روند صعودی جدید هستند.

به نظر می‌رسد که آخرین روند صعودی بیت کوین، این چرخه را فعال کرده است. در اواخر ماه آگوست، ژوائو ویدسون از CryptoQuant بیان کرد که بازار آلتکوین ها بار دیگر با بیت کوین همسو شده است.

از میان ۲۰ آلتکوین برتر -به‌جز استیبل‌کوین‌ها- در چرخه قبلی و در اوج روند صعودی نوامبر ۲۰۲۱، ۱۱ آلتکوین همچنان در فهرست برترین‌ها قرار دارند. اگرچه بیشتر آن‌ها هنوز فاصله زیادی با بالاترین قیمت‌های قبلی خود دارند، اما این احتمال وجود دارد که در صورت شروع یک روند صعودی جدید، بتوانند بار دیگر به اوج‌های پیشین خود بازگردند.

این اتفاق ممکن است در صورتی رخ دهد که صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) بیشتری تأیید شوند، همانطور که این موضوع در اوایل سال باعث شد بیت کوین رشد کند و به سطوح بالاتری دست یابد. به عنوان مثال، NYSE Arca اخیراً برای صندوق شاخص کریپتو Bitwise 10 درخواست داده که شامل ارزهای دیجیتال زیر است:

جالب اینجاست که وزن بیت کوین (BTC Weight) در این شاخص بسیار بیشتر از میزان تسلط فعلی آن است. با وجود اینکه آلتکوین ها بسیار ارزان‌تر هستند، تعداد بسیار زیاد آن‌ها باعث می‌شود ارزیابی‌شان در بلندمدت دشوار شود. به همین ترتیب، کمیابی آن‌ها نیز تضمین‌شده نیست. از آنجا که بسیاری از این پروژه‌ها متمرکز هستند، نرخ تورم آن‌ها می‌تواند تغییر کند. به عنوان مثال، نرخ تورم فعلی توکن‌های SOL در بلاکچین سولانا ۴/۸۸۶٪ است، در حالی که چشم‌انداز بلندمدت آن ۱/۵٪ است.

با این حال، اکنون که گری گنسلر، رئیس SEC که سر جنگ با دنیای کریپتو دارد، در حال کناره‌گیری است و قرار است پاول اتکینز، یک از سیاستمداران دوستدار کریپتو، سکان کشتی را به دست گیرد، انتظار می‌رود که بازار ارزهای دیجیتال استخر نقدینگی خود را عمیق‌تر کند.

جمع‌بندی