بلاک چین چیست؟
بلاک چین یک تکنولوژی نوین و یک پایگاه اطلاعاتی ایمن است. از این رو، تکنولوژی بلاک چین توجه بسیاری از صنایع و نهادها را به خود جلب کرده است. این تکنولوژی در اصل یک پایگاه داده توزیع‌شده است که از بلوک‌هایی از اطلاعات رمزنگاری شده تشکیل شده است. هر بلوک شامل اطلاعات مربوط به تراکنش‌هایی است که در شبکه بلاک چین انجام شده‌اند. بلوک‌ها به صورت پیوسته به یکدیگر متصل شده و تشکیل یک زنجیره بلوکی را می‌دهند. این زنجیره بلوکی قابلیت تغییر یا اصلاح ندارد و هر تغییر در بلوک‌های قبلی تاثیری بر بلوک‌های بعدی نخواهد داشت. به همین دلیل است که این تکنولوژی از لحاظ امنیتی بسیار قوی است.
بلاک چین یکی از شاخص‌ترین توسعه‌های فناوری در دهه گذشته است؛ بخصوص این روزها که همه درباره آن صحبت می‌کنند. اما با وجود اینکه صحبت درباره بلاک چین نقل محافل است، هنوز بسیاری از افراد درک روشنی از چیستی بلاک چین یا نحوه عملکرد آن ندارند. با وجودی که از جهت نفوذناپذیری شهرت پیدا کرده، ایده اصلی پشت بلاک چین بسیار ساده است و پتانسیل بالایی برای ایجاد تغییر و تحول صنایع از ابتدایی‌ترین سطح آن تا سطوح پیشرفته دارد.
همانطور که گفتیم، فناوری بلاک چین امکان به اشتراک‌گذاری امن اطلاعات را فراهم می‌کند. بدیهی است که داده‌ها در یک پایگاه اطلاعاتی ذخیره می‌شوند و برای ثبت معاملات، مفهومی به نام «دفتر کل» وجود دارد که آن را با عنوان ledger می‌شناسند.
گفتیم که بلاک چین نوعی پایگاه اطلاعاتی یا دفتر کل توزیع شده است؛ به این معنی که قدرت به روزرسانی یک بلاک چین بین گره‌ها یا کاربران یک شبکه کامپیوتری عمومی یا خصوصی توزیع می‌شود. این فناوری را تحت عنوان «دفتر کل توزیع شده» یا DLT می‌شناسند.
بلاک چین امکان ثبت دائمی و شفاف داده‌ها و تراکنش‌ها را بدون ایجاد تغییر فراهم می‌کند. همین قابلیت به نوبه خود امکان مبادله هر چیزی را که دارای ارزش است، چه یک کالای فیزیکی باشد و چه یک کالای غیرملموس، ممکن می‌سازد.
ویژگی‌های بلاک چین
یک بلاک چین دارای سه ویژگی اصلی است. اول، یک پایگاه داده بلاک چین باید از نظر رمزنگاری ایمن باشد. این بدان معناست که برای دسترسی یا افزودن داده به پایگاه اطلاعاتی، به دو کلید رمزنگاری نیاز دارید: یک کلید عمومی، که اساساً آدرس موجود در پایگاه اطلاعاتی است؛ و یک کلید خصوصی که یک رمز عبور شخصی است و باید توسط شبکه احراز هویت شود.
ویژگی دوم بلاک چین این است که مانند یک سیستم گزارش دیجیتال عمل می‌کند و یک پایگاه اطلاعاتی از تراکنش‌ها به حساب می‌آید؛ به این معنی که همه چیز به طور کاملاً آنلاین انجام می‌شود.
ویژگی سوم، بلاک چین پایگاهی از داده‌هاست که در یک شبکه عمومی یا خصوصی به اشتراک گذاشته می‌شود. یکی از شناخته‌شده‌ترین شبکه‌های عمومی بلاک چین، بلاک چین بیت کوین است که هر فردی می‌تواند یک کیف پول بیت کوین در آن باز کند.
بلاک چین‌های دیگر که عموماً با بانکداری و بخش فین تک مرتبط هستند، شبکه‌های خصوصی هستند که در آنها مردم نیاز دارند اطلاعات دقیقی درباره افرادی شرکت‌کننده، دسترسی به داده‌ها و همچنین دسترسی به کلید خصوصی پایگاه داده‌ها داشته باشند. انواع دیگر بلاک چین‌ها شامل بلاک چین‌های کنسرسیومی و بلاک چین‌های ترکیبی است که هر دو جنبه‌های مختلف بلاک چین‌های عمومی و خصوصی را با هم ترکیب می‌کنند.
تحقیقات شورای فناوری McKinsey نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۲۷، حداکثر ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی می‌تواند مرتبط با تراکنش‌های فعال شده در بلاک چین باشد. سؤالی که مطرح می‌شود این است که در دنیای بلاک چین، شرکت‌ها چگونه می‌توانند از این فناوری برای افزایش کارایی و ایجاد ارزش استفاده کنند؟
بلاک چین چگونه کار می‌کند؟
برای پاسخ به این سؤال باید کمی عمیق‌تر شویم تا به درک بهتری از نحوه عملکرد بلاک چین و سایر DLTها برسیم.
هنگامی که به داده‌های یک بلاک چین دسترسی پیدا می‌کنیم و یا این داده‌ها تغییر می‌کنند، تاریخچه داده‌ها در یک «بلوک» در کنار سوابق سایر تراکنش‌ها ذخیره می‌شود. تراکنش‌های ذخیره‌شده از طریق هَش‌های منحصر به فرد و غیرقابل تغییر رمزگذاری می‌شوند، مانند مواردی که با الگوریتم SHA-256 ایجاد شده‌اند.
بلوک‌های مربوط به داده‌های جدید، بلوک‌های قدیمی را بازنویسی نمی‌کنند. بلکه ضمیمه یکدیگر می‌شوند تا بتوان هرگونه تغییری را رصد کرد. از آنجایی که همه تراکنش‌ها رمزگذاری شده‌اند، اطلاعات تغییرناپذیر هستند. از این رو، هر گونه تغییر در دفتر کل می‌تواند توسط شبکه شناسایی و ردیابی شود.
این بلوک‌های مربوط به داده‌های رمزگذاری‌شده به‌طور دائم به یکدیگر «زنجیر» می‌شوند و تراکنش‌ها به‌طور متوالی و نامحدود ثبت می‌شوند و یک داده کامل از حسابرسی ایجاد می‌کنند که امکان مشاهده نسخه‌های گذشته زنجیره بلوک را نیز فراهم می‌کند.
هنگامی که داده‌های جدید به شبکه اضافه می‌شود، اکثر گره‌ها (nodes) باید مشروعیت داده‌های جدید را بر اساس آنچه به آن مکانیزم اجماع می‌گوییم، تأیید کنند. هنگامی که تأیید داده‌ها به اجماع رسید، یک بلوک جدید ایجاد می‌شود و به زنجیره متصل می‌شود. سپس تمام گره‌ها به‌روز می‌شوند.
در یک شبکه بلاک چین عمومی، اولین گره‌ای که به طور معتبر مشروعیت یک تراکنش را اثبات می‌کند، یک مشوق یا به عبارتی دیگر، پاداش استخراج دریافت می‌کند. به این فرآیند «ماینینگ» می‌گویند.
برای روشن شدن این فرآیند، با یک مثال تئوری در توضیح نحوه عملکرد بلاک چین بحث ادامه می‌دهیم. تصور کنید که شخصی به دنبال خرید بلیط کنسرت در بازار است. این شخص قبلاً توسط شخصی که بلیت‌های جعلی می‌فروشد مورد کلاهبرداری قرار گرفته است، بنابراین تصمیم می‌گیرد یکی از وب‌سایت‌های تبادل بلیت غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک چین را که در چند سال گذشته ایجاد شده است، امتحان کند. در این سایت‌ها، به هر بلیت یک هویت منحصر به فرد، تغییرناپذیر و قابل تایید اختصاص داده می‌شود که به یک شخص واقعی گره خورده است. قبل از اینکه این شرکت‌کننده کنسرت بلیت خود را تهیه کند، اکثر گره‌های شبکه اعتبار فروشنده را تأیید می‌کنند و اطمینان می‌دهند که بلیت واقعی است. در نهایت این شخص بلیتش را می‌خرد و از کنسرت لذت میبرد.
بلاک چین چگونه می‌تواند به کسب‌وکارها کمک کند؟
تحقیقات نشان می‌دهد که بلاک چین و DLTها می‌توانند با کاهش ریسک و کاهش هزینه‌های انطباق، ایجاد تراکنش‌های مقرون‌به‌صرفه‌تر، اجرای خودکار و ایمن قراردادها و افزایش شفافیت شبکه، فرصت‌های جدیدی را برای کسب‌وکارها ایجاد کنند. بیایید این موضوع را بیشتر تجزیه کنیم:
کاهش ریسک و کاهش هزینه‌های انطباق: بانک‌ها با تکیه بر سیستم «احراز هویت مشتری» (KYC) مشتریان را با خود همراه می‌کنند و آنها را حفظ می‌کنند. اما بسیاری از فرآیندهای KYC موجود منسوخ شده‌اند و هزینه‌ای بالغ بر ۵۰۰ میلیون دلار در سال برای هر بانک هزینه دارد. یک سیستم جدید DLT می‌تواند نیاز به تأیید KYC را برای هر مشتری به «یک مرتبه»، کاهش دهد و در نتیجه با کاهش چشمگیر هزینه‌ها، بهره‌وری، شفافیت و تجربه مشتری را بهبود ببخشد.
معاملات مقرون به صرفه: دیجیتالی کردن سوابق و صدور آنها در یک دفتر کل می‌تواند به صرفه‌جویی قابل توجهی در زمان و هزینه کمک کند. به عنوان مثال، در یک معامله اعتبارات اسنادی، دو شرکت، تکنولوژی بدون نیاز به کاغذ پرینت را انتخاب کردند و از بلاک چین برای معامله کره و پنیر به ارزش نزدیک به ۱۰۰ هزار دلار استفاده کردند. با انجام این کار، فرآیندی که قبلاً ده روز طول می‌کشید، از صدور تا تأیید اعتبارات اسنادی به کمتر از چهار ساعت کاهش پیدا کرد.
اجرای خودکار و ایمن قرارداد: قراردادهای هوشمند مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها هستند که به صورت توکن‌هایی کدگذاری شده‌اند که بر روی یک بلاک چین صادر می‌شوند و می‌توانند تحت شرایط خاص اجرا شوند. این قراردادها می‌توانند اجرای خودکار را فعال کنند. به عنوان مثال، اگر یک خرده‌فروش بخواهد مدیریت زنجیره تامین خود را ساده‌سازی کند، شروع به ثبت تمام فرآیندها و اقدامات، از فروشنده گرفته تا مشتری، و کدگذاری آنها در قراردادهای هوشمند در یک بلاک چین می‌کند. این کار نه تنها ردیابی منشأ غذا برای مصرف ایمن‌تر را آسان‌تر می‌کند، بلکه به فعالیت انسانی کمتری نیاز دارد و توانایی ردیابی محصولات از دست رفته را بهبود می‌بخشد.
پروتکل اثبات کار چیست و چه تفاوتی با پروتکل اثبات سهام دارد؟
پیش از این، مفصل درباره ایده مکانیسم‌های اجماع صحبت کرده‌ایم. دو راه وجود دارد که گره‌های بلاک چین به یک اجماع می‌رسند: از طریق بلاک چین‌های خصوصی، که در آن شرکت‌های مورد اعتماد مسئول تغییرات یا افزودن‌ها به بلاک چین هستند، و یا از طریق بلاک چین‌های عمومی و بازار انبوه.
اکثر بلاک چین‌های عمومی با سیستم اثبات کار یا اثبات سهام به اجماع می‌رسند. در یک سیستم اثبات کار (PoW)، اولین گره یا شرکت‌کننده‌ای که افزودن داده یا تراکنش جدید در دفتر کل دیجیتال را تأیید می‌کند، تعداد معینی توکن را به عنوان پاداش دریافت می‌کند. برای تکمیل فرآیند تأیید، شرکت‌کننده یا «ماینر» باید یک پازل رمزنگاری را حل کند. اولین ماینری که پازل را حل کند، توکن‌ها را دریافت می‌کند.
در ابتدا، افراد در بلاک چین‌های مختلف به عنوان یک سرگرمی استخراج می‌کردند. اما از آنجایی که این فرآیند به طور بالقوه سودآور است، استخراج بلاک چین تبدیل به یک مفهوم صنعتی شده است. استخرهای استخراج بلاک چین اثبات کار به دلیل میزان انرژی مصرفی مورد توجه قرار گرفته‌اند.
در سپتامبر ۲۰۲۲، اتریوم، که یک شبکه ارز دیجیتال منبع باز است، با ارتقای فضای طراحی نرم‌افزار خود به یک بلاک چین اثبات سهام (PoS)، نگرانی‌های مربوط به مصرف انرژی را برطرف کرد. علاقه‌مندان به این صنعت، این آپدیت را که با عنوان «ادغام» یا merge شناخته می‌شود، به عنوان لحظه‌ای تاریخی در تاریخ بلاک چین می‌بینند.
سرمایه‌گذاران از طریق پروتکل اثبات سهام، رمزارزهای خود را در یک استخر مشترک در ازای فرصت کسب توکن به عنوان پاداش، سپرده می‌کنند. در سیستم‌های اثبات سهام، ماینرها بر اساس تعداد کوین‌های پروتکل بومی که در کیف پول دیجیتال خود دارند و مدت زمانی که آنها را داشته‌اند امتیاز دریافت می‌کنند. استخراج‌کننده‌ای که بیشترین میزان کوین‌های در معرض خطر را دارد، شانس بیشتری برای انتخاب شدن برای اعتبارسنجی تراکنش و دریافت پاداش خواهد داشت.
ارتباط بلاک چین، ارزهای دیجیتال و امور مالی غیرمتمرکز
بلاک چین به خریداران و فروشندگان این امکان را می‌دهد تا بدون نیاز به بانک یا سایر واسطه‌ها، ارزهای دیجیتال را به صورت آنلاین معامله کنند.
تمام دارایی‌های دیجیتال، از جمله رمزارزها، مبتنی بر فناوری بلاک چین هستند. دیفای (DeFi) گروهی از برنامه‌های کاربردی در ارزهای دیجیتال یا بلاک چین است که برای جایگزینی واسطه‌های مالی فعلی با خدمات مبتنی بر قرارداد هوشمند طراحی شده است.
مانند بلاک چین، برنامه‌های دیفای غیرمتمرکز هستند، به این معنی که هر کسی که به یک برنامه دسترسی دارد، بر هر تغییر یا بخش اضافه‌ای که در آن ایجاد شده است کنترل دارد. این بدان معنی است که کاربران به طور بالقوه و مستقیم، کنترل بیشتری بر روی سرمایه خود دارند.
کاربردهای دیگر بلاک چین
اگر بخواهیم دنیای بلاک چین را یک کوه یخ درنظر بگیریم، بخش مربوط به ارزهای دیجیتال تنها نوک این کوه یخ است. موارد استفاده از بلاک چین دیگر محدود به صرافی‌های حضوری نمی‌شود، به خصوص که بلاک چین با سایر فناوری‌های نوظهور همکاری خود را آغاز کرده است.
- با استفاده از بلاک چین، شرکت‌ها می توانند یک مسیر حسابرسی پاک نشدنی از طریق ثبت متوالی و نامحدود تراکنش‌ها ایجاد کنند. این قابلیت، امکان را برای سیستم‌هایی فراهم می‌کند که سوابق ثابت (مثلاً عنوان زمین) یا سوابق پویا (مانند مبادله دارایی‌ها) را نگه دارند.
- بلاک چین به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا تراکنش‌ها را تا وضعیت فعلی آنها ردیابی کنند. این قابلیت به شرکت‌ها امکان می‌دهد تعیین کنند که داده‌ها دقیقاً از کجا منشأ گرفته و کجا تحویل داده شده است، و در نتیجه به جلوگیری از نقض داده‌ها کمک می‌کند.
- بلاک چین از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند. این قراردادها برنامه‌هایی هستند که به‌طور خودکار پس از انجام معیارهای قرارداد، تراکنش‌ها را آغاز می‌کنند.
برخی نگرانی‌ها در مورد آینده بلاک چین
در حالی که بلاک چین می‌تواند به طور بالقوه سرنوشت‌ساز باشد، تردیدهایی در مورد ارزش تجاری واقعی آن وجود دارد. یکی از نگرانی‌های اصلی این است که برای تمام ایده‌هایی که در مراحل اولیه مانده‌اند، و برای میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری، موارد استفاده عملی و مقیاس‌پذیر بسیار کمی وجود دارد.
یکی از دلایل این امر ظهور فناوری‌های رقیب است. به عنوان مثال، در حوزه پرداخت، بلاک چین تنها تکنولوژی نیست که زنجیره ارزش را مختل می‌کند–۶۰ درصد از ۱۲ میلیارد دلار مبلغ سرمایه‌گذاری‌شده در فین‌تک‌های ایالات متحده در سال ۲۰۲۱ بر پرداخت‌ها و وام‌دهی متمرکز بود.
با توجه به اینکه راه‌حل‌های بلاک چین می‌توانند بسیار پیچیده باشند–و این موضوع یک واقعیت است که که راه‌حل‌های ساده اغلب بهترین راه‌حل‌ها هستند–ممکن است بلاک چین پاسخ درستی برای چالش‌های پرداخت نباشد.
با نگاهی به آینده، برخی بر این باورند که ارزش بلاک چین در برنامه‌هایی است که داده‌ها را دموکراتیزه می‌کنند، امکان همکاری را فراهم می‌کنند و مشکلات موجود را حل و برطرف می‌کنند. تحقیقات McKinsey نشان می‌دهد که پتانسیل بلاک جین در همین این موارد استفاده خاص نهفته است.
تحول و تکامل بلاک چین در طول زمان
بر اساس تحقیقات McKinsey، در طی پنج سال آینده، دو چشم‌انداز توسعه برای بلاک چین وجود خواهد داشت.
- رشد بلاک چین به عنوان یک سرویس (BaaS): سرویس BaaS یک سرویس مبتنی بر فضای ابری است که برای محیط‌های DLT و بلاک چین، بدون نیاز به راه‌اندازی زیرساخت محصولات دیجیتالی تولید می‌کند. این سرویس در حال حاضر توسط شرکت‌های بزرگ فناوری رهبری می‌شود.
- قابلیت همکاری در شبکه‌های بلاک چین و سیستم‌های بیرونی: افزایش قابلیت همکاری به این معنی است که شبکه‌های بلاک چین متفاوت و سیستم‌های خارجی، با حفظ یکپارچگی، قادر به مشاهده، دسترسی و به اشتراک‌گذاری داده‌های یکدیگر خواهند بود. استانداردسازی سخت‌افزار و الگوریتم‌های اجماع مقیاس‌پذیر موارد استفاده متقابل شبکه‌ای مانند اینترنت اشیاء را در زیرساخت بلاک چین ممکن می‌سازد.
این روندها تا حدی به دلیل افزایش فشار از سوی تنظیم‌کنندهگان و مصرف‌کنندگانی است که خواستار شفافیت بیشتر زنجیره تامین هستند و تا حدودی به دلیل عدم اطمینان اقتصادی فعال می‌شوند، چرا که مصرف‌کنندگان به دنبال سیستم‌های مستقل و دارای سیستم تنظیم مرکزی هستند. شرکت‌های بزرگی که مراحل آزمایشی موفقی را راه‌اندازی می‌کنند، اعتماد مصرف‌کنندگان و سایر سازمان‌ها را به خود جلب می‌کنند.
رشد بالقوه این فناوری می‌تواند به چند دلیل مهار شود:
۱. چندین برنامه شناخته‌شده مقیاس پذیری خود را محدود کرده‌اند، از جمله نیاز به انرژی یا زیرساخت.
۲. عدم اطمینان در مورد تحولات نظارتی یا حاکمیتی می‌تواند مصرف‌کنندگان را محتاط نگه دارد. به عنوان مثال، عدم وجود شفافیت در مورد اینکه چه کسی قراردادهای هوشمند را اجرا می کند.
۳. تهدیدهای حل نشده حملات سایبری همچنان یکی از ترس‌های بزرگ برای کاربران بالقوه بلاک چین است.
ارتباط NFT با بلاک چین
NFTها بر روی بلاک چین‌های قرارداد هوشمند مانند اتریوم یا سولانا ساخته می‌شوند. NFTها دارایی‌های منحصربه‌فردی را نشان می‌دهند که قابل تکرار نیستند که به بخش غیرقابل تعویض بودن (nonfungible) آنها برمی‌گردد، و نمی‌توان آنها را به صورت یک به یک مبادله کرد.
این دارایی‌ها می‌توانند شامل هر چیزی باشند، از نقاشی پیکاسو گرفته تا میم lolcat دیجیتال. از آنجایی که NFTها بر روی بلاک چین‌ها ساخته می‌شوند، هویت منحصر به فرد و مالکیت آنها را می‌توان از طریق دفتر کل تأیید کرد. برای برخی از NFTها این امکان وجود دارد که هر بار NFT معامله می‌شود، مالک آن حق امتیاز را دریافت می‌کند.
بازار NFT بسیار ناپایدار است: در سال ۲۰۲۱، یک NFT که توسط هنرمند دیجیتال مایک وینکلمن، که با نام Beeple نیز شناخته می‌شود، ایجاد شد و در حراج کریستیز (Christie’s) به قیمت ۶۹/۳ میلیون دلار فروخته شد. اما فروش NFT از تابستان ۲۰۲۲ به شدت کاهش یافته است.
چه صنایعی می‌توانند از بلاک چین بهره ببرند؟
بلاک چین یک تکنولوژی چند صنعتی است که در بسیاری از صنایع کاربرد دارد. در ادامه، به برخی از صنایعی که می‌توانند از بلاک چین بهره ببرند، اشاره می‌کنیم:
۱. صنعت مالی: بلاک چین می‌تواند در صنعت مالی بسیار مفید باشد. از جمله کاربردهای این تکنولوژی در صنعت مالی می‌توان به ایجاد ارزهای دیجیتال، پرداخت‌های بین‌المللی، تسهیل تراکنش‌های ارزی و پیش‌بینی‌های بازار مالی اشاره کرد.
۲. صنعت بیمه: بلاک چین می‌تواند بهبود شفافیت و کاهش هزینه‌های اداری را در صنعت بیمه فراهم کند. با استفاده از این تکنولوژی، می‌توان برای تعیین مطالبات و پرداخت خسارت‌ها از هویت و اطلاعات شخصی بیمه‌گذار استفاده کرد و این مسئله می‌تواند شفافی را بالا ببرد و اعتماد بین مشتریان و شرکت‌های بیمه را بیشتر کند.
۳. صنعت زنجیره تأمین: در صنعت زنجیره تأمین، بلاک چین می‌تواند در تقسیم و انتقال کالاها و اطلاعات نقش چشمگیری داشته باشد. با استفاده از این تکنولوژی، می‌توان تمامی اطلاعات مربوط به کالاها، از جمله مکان و تاریخ تولید، محل نگهداری و تاریخ انقضا را در یک بلوک ثبت کرد. با این کار، می‌توان به بهبود شفافیت و کاهش هزینه‌های اداری کمک کرد و هر گونه نقص یا تقلب در زنجیره تأمین را به راحتی شناسایی کرد.
۴. صنعت حمل‌ونقل: اصلیترین نقش بلاک چین در این صنعت، بهبود شفافیت و کاهش هزینه‌های اداری است. با استفاده از این تکنولوژی، می‌توان اطلاعات مربوط به محموله، از جمله مبدا، مقصد، تاریخ حمل‌ونقل و نام راننده‌های مختلف را در یک بلوک ثبت کرد و شفافیت و اعتماد را بین مشتریان و شرکت‌های حمل‌ونقل افزایش داد.
۵. صنعت املاک و مستغلات: با استفاده از بلاک چین، می‌توان تمامی مشخصات و تراکنش‌های مربوط به ملک را در یک بلوک ثبت کرد و از شفافیت و امنیت بالای بلاک چین استفاده کرد. همچنین، با استفاده از این تکنولوژی، می‌توان تمامی مشخصات مربوط به ملک، از جمله اطلاعات مالکیت، ارزش و تاریخچه قیمت، تراکنش‌های قبلی و اطلاعات مربوط به اجاره را به شکل شفافی در اختیار مشتریان قرار داد. این کار می‌تواند بهبود شفافیت و اعتماد بین خریداران و فروشندگان را فراهم کند و به راحتی می‌توان هر گونه تقلب در تراکنش‌های مرتبط با قراردادهای املاک را شناسایی کرد.
۶. صنعت فناوری اطلاعات: بلاک چین در صنعت فناوری اطلاعات، به طور گسترده‌ای به عنوان پایه ارزش‌های دیجیتالی مانند بیت کوین استفاده می‌شود. همچنین، بلاک چین در امنیت سایبری و تأمین اطلاعات نیز کاربرد دارد. به عنوان مثال، شرکت‌هایی مانند IBM از بلاک چین برای ایجاد شبکه‌های امنیتی و ردیابی تراکنش‌های اینترنتی استفاده می‌کنند.
۷. صنعت سلامت: بلاک چین در صنعت سلامت به عنوان ابزاری برای ثبت دقیق و امن اطلاعات پزشکی، تاریخچه بیماری، تراکنش‌های مالی و تحویل داروها به کار می‌رود. با استفاده از بلاک چین، می‌توان تراکنش‌های مربوط به بیماری‌های همه‌گیر همچون کووید ۱۹ را به صورت شفاف و امن در سیستم ثبت کرد و این امر می‌تواند به شناسایی سریع‌تر واکنش به بیماری کمک کند و اطلاعات لازم را در زمان کوتاه‌تری در اختیار افراد بگذارد.
۸. صنعت غذایی: بلاک چین در صنعت غذایی به عنوان ابزاری برای ردیابی محصولات، تأمین شفافیت در زنجیره تأمین غذایی و افزایش اعتماد مشتریان به کار می‌رود. با استفاده از بلاک چین، می‌توان تمامی اطلاعات مربوط به محصولات غذایی، از جمله مبدا، تاریخ تولید، محل نگهداری و تاریخ انقضا را در یک بلوک ثبت کرد.
۹. صنعت خودروسازی: بلاک چین در صنعت خودروسازی به عنوان ابزاری برای ردیابی تاریخچه خودرو، تأمین شفافیت در فرآیند تولید و افزایش اعتماد مشتریان به کار می‌رود. با استفاده از بلاک چین، می‌توان تمامی اطلاعات مربوط به خودرو، از جمله تاریخ تولید، محل نگهداری، تعمیر و نگهداری و تاریخ انقضا را در یک بلوک ثبت کرد و مشکلات احتمالی را در فرآیند تولید و توزیع خودروها شناسایی کرد.
آیا بلاک چین در ایران نیز کاربرد دارد؟
در سال‌های اخیر و با توسعه بلاک چین در تمام نقاط دنیا، برخی شرکت‌ها و سازمان‌های ایرانی نیز، هم‌سو با سایر کشورهای منطقه، از جمله امارات، از این فناوری برای بهبود فرآیندهای خود و تسهیل انجام تراکنش‌های مالی و غیرمالی استفاده کرده‌اند. در ادامه به برخی از کاربردهای بلاک چین در ایران اشاره می‌کنیم:
۱. تجارت الکترونیکی و بانکداری: در ایران، برخی شرکت‌ها از بلاک چین برای ایجاد امنیت بیشتر در تراکنش‌های الکترونیکی و کاهش هزینه‌های پرداخت میانجی استفاده می‌کنند. همچنین، این فناوری می‌تواند به تشخیص تقلب در تراکنش‌های الکترونیکی کمک کند.
برخی بانک‌های ایرانی نیز از بلاک چین برای بهبود امنیت تراکنش‌های مالی و تسهیل فرآیندهای مربوط به تسویه حساب استفاده می‌کنند.
۲. زنجیره تأمین: شرکت‌های ایرانی از بلاک چین برای بهبود زنجیره تأمین و کاهش هزینه‌های مربوط به لجستیک، نظارت بر کیفیت محصولات و کاهش هزینه‌های مربوط به واسطه‌ها استفاده می‌کنند.
۳. بیمه: برخی شرکت‌های بیمه در ایران نیز از بلاک چین برای بهبود شفافیت، کاهش هزینه‌ها و تسهیل فرآیندهای مربوط به پرداخت بیمه استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، برخی شرکت‌های بیمه ایرانی از بلاک چین برای تأیید مالکیت بیمه‌ها و ردیابی خسارت‌ها استفاده می‌کنند.
۴. صنعت نفت و گاز: بر اساس آمار، برخی شرکت‌های نفت و گاز نیز از بلاک چین برای بهبود زنجیره تأمین، کاهش هزینه‌ها و افزایش شفافیت در فرآیندهای مربوط به ساخت و تولید محصولات استفاده می‌کنند. یکی از شرکت‌های فعال در این زمینه، شرکت نفت پارس جنوبی است که از بلاک چین برای کاهش هزینه‌های مربوط به تراکنش‌های مالی و افزایش شفافیت در فرآیندهای مربوط به صدور و تحویل محصولات استفاده کرده است.
میزان امنیت بلاک چین چقدر است؟
بلاک چین را با عنوان «ماشین حقیقت» نیز می‌شناسند. این فناوری، در حالی که بسیاری از مسائلی را که در وب2 به وجود آمد، مانند دزدی و کلاهبرداری، حذف کرده، مهمترین فاکتور برای امنیت دیجیتال به حساب نمی‌آید. خود این فناوری اساساً بی‌خطا است، اما در نهایت، به اندازه افرادی که از آن استفاده می‌کنند و اطلاعاتی که وارد آن می‌شود، می‌تواند هوشمندانه و کم‌خطا عمل کند.
برای خرابکاری در الگوریتم بلاک چین، یک گروه با انگیزه از هکرها کافیست تا با در دست گرفتن کنترل بیش از نیمی از گره‌های شبکه، از الگوریتم بلاک چین به نفع خود استفاده کنند. به همین راحتی هکرها به اجماع می‌رسند و در نتیجه قدرت تأیید تراکنش‌های تقلبی را خواهند داشت.
در سال ۲۰۲۲، هکرها دقیقاً همین کار را انجام دادند و بیش از ۶۰۰ میلیون دلار از پلتفرم بلاک چین مبتنی بر بازی Ronin Network سرقت کردند. این چالش، در کنار موانع موجود در زمینه مقیاس‌پذیری و استانداردسازی، باید مورد توجه کاربران و توسعه‌دهندگان قرار بگیرد. اما همچنان پتانسیل قابل توجهی برای بلاک چین، هم در زمینه تجارت و هم برای عموم جامعه وجود دارد.
آینده بلاک چین در تکنولوژی و ارزهای دیجیتال
بلاک چین، به عنوان یک فناوری نوین و قدرتمند توانسته در سال‌های اخیر به عنوان یکی از مهمترین نوآوری‌های تکنولوژیکی جایگاه خود را پیدا کند. با توجه به اینکه بلاک چین قابلیت ذخیره و انتقال اطلاعات را به صورت شفاف، امن و بدون واسطه فراهم می‌کند، می‌توان گفت که آینده بلاک چین در تکنولوژی و ارزهای دیجیتال بسیار روشن است.
از جمله مواردی که نشانه‌های توسعه بلاک چین در آنها دیده می‌شود، صنعت‌های رایانه و اینترنت اشیاء، تجارت الکترونیک، صنعت بانکداری و مالی، صنعت بازی‌ها، حوزه ارزهای دیجیتال و سیستم‌های رایانه‌ای توزیع‌شده است.
نظر شما درباره تکنولوژی بلاک چین چیست؟ آیا تا به حال تجربه‌ای در استفاده از بلاک چین داشته‌اید؟ به نظر شما جایگاه این تکنولوژی در ایران چگونه خواهد بود؟ ایده‌ها و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
