کدام کشورها ارز دیجیتال ملی دارند؟
بررسی روند توسعه جهانی ارز دیجیتال ملی (CBDC) در جهان
توسعه ارز دیجیتال ملی (CBDC): کشورهای پیشرفته در مقابل کشورهای در حال توسعه
وقتی نوبت به سرعت توسعه می‌رسد، اقتصادهای نوظهور در مقایسه با اقتصادهای پیشرفته با سرعت بیشتری در توسعه ارز دیجیتال ملی (CBDC) حرکت می‌کنند. در حال حاضر ۱۱ اقتصاد با ارز دیجیتال ملی راه‌اندازی یا آزمایشی شده که شامل باهاما، جامائیکا، نیجریه، آنگولا و اتحادیه ارز کارائیب شرقی (ECCU) می‌شود که همگی در دسته‌بندی اقتصادهای در حال ظهور قرار می‌گیرند. در مقابل، تنها ۸ اقتصاد پیشرفته تا به امروز ارز دیجیتال ملی را به صورت آزمایشی اجرا کرده‌اند که هیچ‌کدام در مرحله آزمایشی نیستند.
کشورهای نوظهور مانند باهاما و نیجریه، ارزهای دیجیتال ملی را برای گسترش شمول مالی و دیجیتالی کردن اقتصاد خود راه‌اندازی کردند. مقیاس نسبتاً کوچک‌تر و سیستم‌های مالی پیچیده‌تر آنها امکان پذیرش سریع‌تر را فراهم می‌کند. اگرچه eNaira نیجریه کاربرد نسبتاً کمی داشته که تا مارس ۲۰۲۳ آمار استفاده از CBDC حدود ۶ درصد از جمعیت آن تخمین زده می‌شود و ممکن است ارز دیجیتال بومی خود را پس از طراحی مجدد دوباره راه‌اندازی کند.
اقتصادهای پیشرفته‌تر به دلیل نگرانی در مورد تأثیرات مخرب بر سیستم بانکی و سیاست‌های پولی، رویکرد محتاطانه‌تری اتخاذ می‌کنند. بنابراین، کشورهایی مانند ایالات متحده و بریتانیا قبل از هر آزمایشی ارزهای دیجیتال ملی را به طور گسترده مورد مطالعه قرار می‌دهند.
همانطور که ECCU نشان داده است، پذیرش ارز دیجیتال ملی به یک کشور محدود نمی‌شود—سایر پروژه‌های ارز دیجیتال بومی بین کشورها یا مناطق شامل پروژه Stella توسط بانک مرکزی اروپا، فدرال رزرو و بانک انگلستان، پروژه Jura بین فرانسه و سوئیس، و پروژه Icebreaker بین اسرائیل، نروژ و سوئد شکل گرفته‌اند.
پیشگامان پروژه‌های ارز دیجیتال ملی (CBDC)
در حالی که ۱۳۰ اقتصاد در حال حاضر در حال بررسی ارزهای دیجیتال ملی هستند، تنها سه کشور تا کنون موفق به راه‌اندازی و تکمیل پروژه‌های ارز دیجیتال ملی خود شده‌اند و ۹ کشور در مرحله آزمایشی قرار دارند.
باهاما، جامائیکا و نیجریه اولین کشورهایی بودند که به طور کامل ارز دیجیتال ملی را راه‌اندازی کردند و ارزهای آنها به ترتیب در سال‌های ۲۰۲۰، ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ راه‌اندازی شدند. اولین ارز دیجیتال ملی جهان، دلار شنی باهاما است که در اکتبر ۲۰۲۰ راه‌اندازی شد. اروگوئه اولین کشوری بود که آزمایشی را در مقیاس بزرگ پروژه ارز دیجیتال بومی خود در سال ۲۰۱۷ انجام داد، در حالی که چین اولین کشور گروه ۲۰ بود که در سال ۲۰۱۴ شروع به تحقیق در مورد CBDC کرد.
بزرگترین اقتصاد در مرحله آخر آزمایش‌ها، چین با یوان دیجیتال یا e-CNY است. شهروندان چینی می‌توانند اپلیکیشن e-CNY را دانلود کنند و یوان را با e-CNY با نسبت ۱:۱ مبادله کنند. تا ژوئن ۲۰۲۳، تراکنش با ارز دیجیتال ملی به ۱/۸ تریلیون یوان رسید که از ۱۰۰ میلیارد یوان در آگوست ۲۰۲۲ افزایش پیدا کرده است.
سایر اقتصادهای پیشرو که به طور فعال ارز دیجیتال ملی را آزمایش می‌کنند شامل کره جنوبی، ژاپن و کانادا هستند. بانک کره قصد دارد در سال ۲۰۲۳ یک ارز دیجیتال بومی را به طور عمومی آزمایش کند، در حالی که پروژه جاسپر کانادا اخیراً با پروژه Ubin سنگاپور برای بررسی آزمایش‌های فرامرزی همکاری کرد.
در همین حال، ایالات متحده، اتحادیه اروپا و بریتانیا همچنان در حال تحقیق و سنجش گزینه‌های خود هستند. ایالات متحده تلاش‌های تحقیقاتی پروژه همیلتون را در پایان سال ۲۰۲۲ بدون هیچ نشانه‌ای از آزمایشی آتی تکمیل کرد، در حالی که پروژه یورو دیجیتال اتحادیه اروپا هنوز در مرحله تحقیقات اولیه است که هدف آن تا اکتبر ۲۰۲۳ مشخص می‌گردد.
کدام کشورها ارز دیجیتال ملی را راه‌اندازی کرده‌اند؟
۱۰ کشور و منطقه اول که به صورت آزمایشی یا اجرای نهایی پروژه ارز دیجیتال ملی خود را تکمیل کرده‌اند، به تفکیک سال، به شرح زیر است:
| کشور/منطقه | سال شروع | سال راه‌اندازی |
| باهاما | ۲۰۱۹ | ۲۰۲۰ |
| جامائیکا | نامشخص | ۲۰۲۱ |
| نیجریه | ۲۰۲۱ | ۲۰۲۲ |
| اوروگوئه | ۲۰۱۷ | نامشخص |
| اتحادیه ارز کارائیب شرقی | ۲۰۱۹ | نامشخص |
| عربستان سعودی | ۲۰۱۹ | نامشخص |
| کانادا | ۲۰۲۰ | نامشخص |
| چین | ۲۰۲۰ | نامشخص |
| فرانسه | ۲۰۲۰ | نامشخص |
| امارات متحده عربی | ۲۰۲۰ | نامشخص |
ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) چیست؟
ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) شکل دیجیتالی ارز فیات است که توسط مقام پولی کشور یا بانک مرکزی صادر و تنظیم می‌شود. برخلاف ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین، ارزهای دیجیتال ملی متمرکز و کاملاً توسط بانک مرکزی کنترل می‌شوند.
هدف آنها استفاده از فناوری بلاکچین برای به دست آوردن مزایای دارایی‌های دیجیتالی مانند تراکنش‌های سریع‌تر و در عین حال حفظ کنترل متمرکز ارز فیات است. پیشنهاد ارزش کلیدی CBDCها برای بانک‌های مرکزی، داشتن نسخه دیجیتالی ارز است که به راحتی قابل پیگیری و تنظیم است.
برخی از مزایای ارزهای دیجیتال ملی عبارتند از:
- پرداخت‌های برون‌مرزی سریع‌تر و ارزان‌تر
- شمول مالی برای کسانی که حساب بانکی ندارند از طریق کیف پول دیجیتال
- کاهش خطرات پول‌شویی و جرایم مالی
- گزینه‌های جدید سیاست پولی مانند نرخ بهره منفی
- نوسازی زیرساخت‌های مالی قدیمی
علاوه بر این، ارزهای دیجیتال ملی می‌توانند به بانکذهای مرکزی کمک کنند تا کنترل پرداخت‌ها و سیاست‌های پولی را در میان افزایش دارایی‌های رمزارزی خصوصی و پلتفرم‌های پرداخت دیجیتال فناوری بزرگ حفظ کنند.
چرا کشورها در حال توسعه ارز دیجیتال ملی هستند؟
محرک اصلی بسیاری از بانک‌های مرکزی که در حال توسعه و راه‌اندازی ارزهای دیجیتال بومی خود هستند، روند روبه‌رشد دیجیتالی شدن اقتصادها در سطح جهانی است. با کاهش استفاده از پول نقد، بانک‌های مرکزی در معرض خطر از دست دادن کنترل بر سیاست‌های پولی و پرداخت‌ها بدون جایگزین ارز دیجیتال هستند.
CBDCها به بانک‌های مرکزی اجازه می‌دهند تا ردپای دیجیتالی خود را حفظ کنند و کنترل خود را در یک سیستم مالی دیجیتالی فزاینده اعمال کنند. این امر باعث می‌شود پلتفرم‌های پرداخت خصوصی مانند Alipay یا ارزهای دیجیتال نتوانند در امور مالی سنتی اختلال ایجاد کنند، در حالی که به بانک‌های مرکزی اجازه می‌دهد فناوری بلاک چین را با سرعت خود کشف کنند.
علاوه بر این، پرداخت‌های فرامرزی که توسط ارزهای دیجیتال ملی تسهیل می‌شود، می‌تواند به بانک‌های مرکزی کمک کند تا وضعیت ارز خود را به عنوان یک وسیله تبادل جهانی و ارز ذخیره حفظ کنند. با توسعه سریع یوان دیجیتال در چین، بسیاری از اقتصادهای بزرگ دیگر اکنون احساس نیاز بیشتری برای همگام شدن دارند. CBDCها این امکان را در اختیار بانک‌های مرکزی قرار می‌دهند تا زیرساخت‌های قدیمی بازار مالی را مدرن کنند و عملکردهای جدیدی ارائه کنند که با پول نقد فیزیکی مانند CBDCهای قابل برنامه‌ریزی و انتقال مستقیم محرک‌های پولی امکان‌پذیر نیست.
