در حالی که ممکن است سال ۲۰۲۲ سال بدی برای بازار سهام بوده باشد، شرایط برای ارزهای دیجیتال به‌مراتب وحشتناک‌تر بوده است. آیا بازار رمزارز در سال ۲۰۲۳ همانند سال گذشته سرد خواهد بود؟
بازار سهام در سال ۲۰۲۲ به‌طور متوالی در حال ضرردادن بوده و شاخص S&P 500 (که شامل فهرستی از ۵۰۰ سهام برتر در بازار بورس سهام نیویورک و نزدک است) سال گذشته را با زیان ۱۷ درصدی به پایان رساند. این تصویر برای بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال پیشرو به مراتب ترسناک‌تر است.
در زمان نگارش این مقاله، بیت‌کوین در سال ۶۴ درصد و اتریوم ۶۶ درصد کاهش یافته است. با نگاهی به منحنی ریسک، می‌توان مشاهده کرد که اکثر آلت‌کوین‌های اصلی دیگر بیش از ۹۰ درصد کاهش را تجربه کرده‌اند.
حتماً زمانی را که تورم ناپایدار بود و صندوق ذخیره فدرال نرخ‌ها را روی صفر نگه داشته بود، به‌خاطر دارید. شاید برای کسی قابل باور نباشد که گذشت یک سال در این بازار چقدر می‌تواند تفاوت ایجاد کند. در ژانویه ۲۰۲۲، ارزش اتریوم (ETH) بیش از ۳۸۰۰ دلار و بیت‌کوین (BTC) تقریباً ۴۸ هزار دلار بود–جنگ صندوق ذخیره فدرال با تورم هم دلیل اصلی این کاهش شدید هر دو کوین پیشرو است.
اما این وضعیت ناامیدکننده فقط به اینجا ختم نمی‌شود؛ ۱۲ ماه گذشته برای رمزارز سراسر فروپاشی و ورشکستگی و هرج و مرج بوده، از این رو این ضرر و زیان نباید برای کسی تعجب‌آور باشد. سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا این هرج و مرج در بازار رمزارز در سال ۲۰۲۳ ادامه خواهد داشت و زمستان رمزارز چقدر ممکن است طول بکشد.
زمستان رمزارز قرار است تا چه زمانی ادامه پیدا کند؟
دنیای رمزارزها با چرخه‌های رونق و رکود غریبه نیست. نگاهی گذرا به تاریخچه قیمت بیت‌کوین به‌عنوان معیار شاخص این صنعت، به ما نشان می‌دهد که:
در سال ۲۰۱۸، پس از افزایش برق‌آسا و البته گذرای قیمت بیت‌کوین به حدود ۲۰ هزار دلار، BTC با ۸۴ درصد کاهش به ۳۰۰۰ دلار رسید.
پس از آن بیت‌کوین چرخید و در نوامبر ۲۰۲۰ به نزدیک ۱۷ هزار دلار رسید و سپس رقم آن بیشتر اوج گرفت.
در ماه مه ۲۰۲۱، بیت کوین ۵۰ درصد سقوط کرد، درست قبل از زمانی که مجدد توانست خودش را بالا بکشد و به بالاترین قیمت خود در طول این دوران، یعنی نزدیک به ۶۹ هزار دلار در اواخر سال برسد.
بسیاری از تحلیلگران معتقدند که این عقب‌نشینی به لطف چالش‌های اقتصاد گسترده‌تر در مقیاس کلی متفاوت است.
دیوید کمرر، مدیرعامل نرم‌افزار مدیریت مالیات CoinLedger می‌گوید: «ممکن است زمستان فعلی رمزارز این بار بیشتر طول بکشد که آن هم به‌خاطرعوامل اقتصاد کلان است، یعنی: ۴۰ سال تورم، افزایش هزینه‌های دریافت وام و بی‌ثباتی سیاسی پس از حمله روسیه به اوکراین.»
بازار بیت‌کوین به‌خاطر تاریخچه کوتاهی که دارد–یعنی راه‌اندازی از سال ۲۰۰۹ و در پی رکود بزرگ اقتصادی–تا همین اواخر با بازار نزولی در فضای مالی گسترده‌تر همزمان نبوده است.
بازارهای مالی از سال ۲۰۰۹ تا پایان سال ۲۰۲۱ از یک وضعیت صعودی طولانی‌مدت برخوردار بودند که تنها برای مدت کوتاهی با رکود دوران پاندمی کووید-۱۹ در اوایل سال ۲۰۲۰ متوقف شدند. در واقع، بازار سهام در سال جاری بیش از هفت برابر خیره‌کننده‌تر از پایین‌ترین سطح ماه مارس ۲۰۰۹ (یعنی زمانی که تنها دو ماه از راه‌اندازی بیت‌کوین گذشته بود) کار خود را شروع کرد.
اما بادهای مخالف «تورم بالا» و «افزایش نرخ بهره صندوق ذخیره فدرال» هر دو بازار سهام و رمزارز را ضربه‌فنی کرده‌اند. طبیعیست که دارایی‌های پرریسک مانند سهام و رمزارز با افزایش نرخ بهره آسیب می‌بینند. دلیل این امر این است که نرخ‌های بهره بالاتر نقدینگی را از اقتصاد خارج می‌کند و دارایی‌های دورتر در طیف ریسک بیشترین ضربه را می‌خورند. همان پدیده‌ای که به رمزارز آسیب می‌رساند، ارزش سهام فناوری را نیز کاهش می‌دهد. متا (۶۷٪ -)، نتفلیکس (۵۲٪ -) و حتی اپل (۲۲٪ -) نیز فشار عمده این رکود را احساس کرده‌اند.
با درنظر گرفتن تمام این آمار و ارقام، رسیدن به یک پاسخ مشخص برای این سوال که زمستان رمزارز چه مدت ادامه خواهد داشت، در گرو این موضوع است که بدانید تورم بالا تا چه مدت موضع سیاست پولی و جنگ‌طلبانه صندوق ذخیره فدرال را حفظ خواهد کرد. کاهش تورم و همچنین کاهش نرخ‌ها از جمله تنها مواردی هستند که درحال حاضر می‌توانند به ارزهای دیجیتال کمک کنند.
نیک ساپورانو، مدیر عامل سامانه ارائه‌دهنده پرداخت‌های غیرمتمرکز Divi Labs می‌گوید: «آخرین بازار نزولی به بیش از دو سال پیش برمی‌گردد. تا به اینجا، ما فعلاً یک سال از این بازار نزولی را پشت‌سر گذاشته‌ایم و این در شرایطی است که وضعیت اقتصاد کلان به‌میزان قابل توجهی بدتر است.»
چشم‌انداز بیت‌کوین در سال ۲۰۲۳
بیت‌کوین سال ۲۰۲۲ را با حدود ۱۶۸۰۰ دلار به پایان رساند که از قیمت ۱۹۵۰۰ دلار در آستانه بحران FTX نیز کمتر است. درصورتی که حواشی مربوط به ورشکستگی FTX بازتاب بیشتری پیدا کند، احتمال بیشتر سقوط بیت‌کوین حتی بیشتر هم خواهد شد.
کتی وود، مدیرعامل Ark Invest و یکی از فعالان شناخته‌شده در حوزه بیت‌کوین، اذعان می‌کند که ممکن است موسسات مالی بزرگ در کوتاه‌مدت به‌خاطر حواشی پیرامون FTX یک گام به عقب بردارند.
علیرغم اینکه وود در مصاحبه اخیر خود با بلومبرگ بر موضع پیش‌بینی خود مبنی بر رسیدن بیت‌کوین به ۱ میلیون دلار تا سال ۲۰۳۰ استوار ماند، اینگونه بیان کرد که: «تنها چیزی که با اطمینان به تعویق خواهد افتاد این است که موسسات عقب‌نشینی کرده و بگویند: «آیا ما واقعاً از این موضوع سردرمی‌آوریم؟»
با توجه به اینکه اعتبار رمزارزها به دلیل بحران‌ها و رسوایی‌های سال ۲۰۲۲، و همچنین آسیب‌های گسترده‌تر بازار به شدت تحت تأثیر قرار گرفته است، یک سقوط احتمالی دیگر تا مرز ۱۰ هزار دلار برای BTC در سال ۲۰۲۳ دور از ذهن نخواهد بود.
تحلیلگران بانک JPMorgan Chase & Co موافقند که هنوز به پایین نزدیک نشده‌ایم. این بانک، کف ارزش بیت‌کوین را در پی رویدادهای اخیر، در حدود ۱۳ هزار دلار با «حاشیه‌سودهای پی‌درپی» در سراسر بازار می‌بیند.
استراتژیست‌ها از هزینه تولید بیت‌کوین برای پیش‌بینی میزان کاهش قیمت‌ها استفاده می‌کنند. تیم جی‌پی مورگان در یادداشتی اعلام کرد: «در حال حاضر، این هزینه تولید ۱۵ هزار دلار است، اما احتمالاً بار دیگر به رقم ۱۳ هزار دلار که در سه‌ماه تابستان مشاهده شد بازمی‌گردد.»
چشم‌انداز اتریوم در سال ۲۰۲۳
تا کنون، روال بازار رمزارزها اینچنین بوده که بیت‌کوین به هر سمتی برود، اتریوم نیز معمولاً از آن پیروی می‌کند.
پس از ادغام اتریوم در سپتامبر ۲۰۲۲، که از آن به‌عنوان یک تعمیر اساسی شبکه برای دومین رمزارز بزرگ بر اساس ارزش بازار یاد می‌شود، برخی تحلیلگران حدس می‌زنند که قیمت این جفت ارز به‌زودی از هم جدا می‌شود.
کمرر می‌گوید: «اتریوم هنوز از نظر ارزش از ادغام پروتکل اثبات سهام که اخیراً راه‌اندازی شده است، سود نبرده است که بخشی از دلیل آن به‌خاطر زمستان رمزارز است.»
کمرر معتقد است که این ارز دیجیتال طی شش ماه آینده می‌تواند تا ۲۵۰۰ دلار افزایش پیدا کند. با وجود اینکه این افزایش قیمت پیش‌بینی خوشبینانه‌ای به نظر می‌رسد، اما در واقعیت همان تحولاتی که باعث افزایش قیمت بیت‌کوین می‌شود، بر اتریوم هم تأثیر می‌گذارد. به هر ترتیب، جو اقتصاد کلان باید برای بازگشت سود آماده باشد. در غیر این صورت اتریوم احتمالاً بیشتر سقوط خواهد کرد. با کاهش قیمت به زیر ۱۰۰۰ دلار در ماه ژوئن، اگر کاتالیزورهای منفی بیشتری ظاهر شوند، تعجبی ندارد که در شش ماه آینده، بار دیگر شاهد یک قیمت سه رقمی برای اتریوم باشیم.
وضعیت سایر رمزارزهای بازار در سال ۲۰۲۳
وضعیت بازار رمزارز در سال ۲۰۲۳ هرچه برای بیت‌کوین و اتریوم در سال ۲۰۲۲ بد بود، برای سایر آلت‌کوین‌های پرمخاطره به میزان قابل توجهی بدتر بوده است.
در حالی که بازار نزولی در حال گسترش است، آلت‌کوین‌ها در جایگاهی نیستند که سرمایه‌گذاران انتظارش را داشتند و این معضل به این زودی تغییر نخواهد کرد. بسیاری از آلت‌کوین‌ها با نبرد سختی برای ایجاد مشروعیت در بازار صعودی روبرو هستند، کاری که با نقدینگی کمتر در بازار به مراتب سخت‌تر شده است.
تا زمان بهبود وضعیت بیت‌کوین و اتریوم، آلت‌کوین‌ها به روند نزولی خود ادامه خواهند داد و مانند چرخه‌های نزولی هفته‌های گذشته، بسیاری از آنها محکوم به نابودی خواهند بود.
روند استیبل‌کوین‌ها در بازار رمزارز در سال ۲۰۲۳ جالب‌تر خواهد بود
صرافی رمزارز بایننس در ماه سپتامبر چندین استیبل‌کوین از جمله کوین دلار آمریکا (USDC)، پنجمین ارز دیجیتال بزرگ را با ارزش بازار ۴۳ میلیارد دلار از فهرست خارج کرد. Circle، خالق USDC، کمی پس از آن اعلام کرد که قرار است یک استیبل‌کوین با پشتوانه یورو را در پلتفرم سولانا (SOL) در نیمه اول سال ۲۰۲۳ راه‌اندازی کند.
برخی از تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که این رقابت می‌تواند به سرعت افزایش یابد. دلیل این امر تعداد فزاینده پروژه‌های استیبل‌کوین تحت حمایت دولت است که با عنوان ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) شناخته می‌شوند.
بانک ژاپن در اوایل سال ۲۰۲۳ قصد اجرای آزمایشی با بانک‌های بزرگ را دارد. ترکیه که پیش‌تر در خبرها اعلام کرده بود در حال توسعه‌ی یک پروژه «سکه‌ی شهری» برای استفاده‌ی شهروندان در پرداخت هزینه خدمات عمومی است، اعلام کرد که سال آینده یک استیبل‌کوین راه‌اندازی خواهد کرد. بسیاری دیگر از کشورها نیز چنین برنامه‌ای در پیش دارند. در این میان، کشور چین بسیار فراتر از بقیه جلو رفته است. تاکنون، توسعه CBDC چین به مناطق محلی محدود شده می‌شد، اما این امر سال آینده می‌تواند به‌صورت گسترده‌تر اتفاق بیفتد.
برای صادرکنندگان فعلی استیبل‌کوین مانند تتر (USDT)، سرکل (Circle) و بایننس (Binance)، این امر بدان معناست که رقابت در حال افزایش است.
ریچارد گاردنر، مدیرعامل شرکت فین‌تک Modulus Global می‌گوید: «استیبل‌کوین‌ها واقعاً در شرایط سختی قرار دارند، چرا که که ظهور CBDCها بی‌شک باعث می‌شود بازار آنها به تدریج از بین برود.»
از این رو پیش‌بینی بازار استیبل‌کوین‌ها نیز به اندازه پیش‌بینی قیمت بیت‌کوین دشوار است. این موضوع درمورد اتریوم یا هر ارز دیجیتال دیگر نیز صدق می‌کند.
آنچه که مسلم است این است که ریسک در بخش رمزارز همچنان بالاست.
